محدث قمی; می‌‌فرماید: او مردی ثقه، جلیل القدر و عظیم المنزلهٔ بود. ابان محضر سه امام را درك كرده امام زین العابدین، امام محمد باقر و امام جعفر صادق. از این سه امام: روایاتی را نقل كرده و از ناحیه آن بزرگوار حظ و بهره فراوان برده است.

قال لَهُ أبُو جَعفَر اِجْلِسْ فِی مسجد المدینة وَ اَفْتِ للنّاسَ فَاِنّی اُحِبُّ اَنْ یُریٰ فِی شِیعَتی مِثْلُكَ.

امام باقر به او فرمود: در مسجد مدینه بنشین و برای مردمان فتوی بده زیرا دوست دارم در میان شیعیان من مثل تویی مشاهده شود.

ابان بن تغلب رضوان الله تعالی علیه تسلط و احاطه علمی خوبی بر قرآن و فقه و حدیث و ادب و نحو و لغت داشت.

ابان حدود سی هزار حدیث فقط از امام صادق نقل كرد. هر وقت به مدینه می‌‌آمد حلقه های درس می‌‌شكست و در مسجد جایگاه خطابه پیامبر را برای تدریس او خالی می‌‌كردند.

امام صادق به او می‌‌فرمود تو بر اعمال و رفتار مردم مدینه نظارت داشته باش.[1]

یك روز جوانی بر او وارد شد و گفت به من خبر بده كه چقدر ابیطالب از اصحاب رسول الله (ابوبكر، عمر، عثمان) پیروی و تبعیت كرده است. ابان فرمود: حتماً منظورت این است كه فضل علی را در تبعیت آنها بشناسی؟ جوان گفت آری، فرمود:

وَالله ما عَرَفْنا فَضْلَهُم اِلاّ بِاتِّباعِهِمْ اِیاهُ؛

سوگند به خدا كه ما فضیلتی بر آنها قائل نیستیم مگر در تبعیت و پیروی از امیرالمؤمنین علی!.

ابان می‌‌گفت: از برابر عده‌ای گذر می‌‌كردم كه به من اعتراض داشتند كه چرا اینقدر روایت از امام صادق نقل می‌‌كنی به آنها پاسخ دادم چگونه مرا ملامت می‌‌كنید در حالیكه روایات را از كسی نقل می‌‌كنم كه هر وقت از او سؤالی دارم می‌‌فرماید كه رسول الله چنین فرمود!.

سلیم بن ابی حبّه می‌‌گوید محضر امام صادق بودم همینكه خواستم از محضرشان مرخص شوم عرض كردم بیشتر برایم صحبت كنید. امام فرمود: برو نزد ابان بن تغلب كه او از من احادیث زیاد به یاد دارد و هر چه او روایت كرد تو مستقیم از من روایت كن. و بالاخره او در سال 141 هجری دار فانی را وداع گفت و چون خبر در گذشت او به امام صادق رسید فرمود:

وَ اللهِ لَقَدْ اَوْجَع قَلْبِی مَوْت اَبانٍ؛

به خدا سوگند كه مرگ اَبان قلبم را به درد آورد.[2]

[1] . سفينه البحار، ج1، ص8.

[2] . رجال نجاشي، ص10-7.