از ویژگی‌های بارز و فضائل اخلاقی امام باقر کثرت عبادت و همچنین زهد و بی‌رغبتی به دنیا بود. مورخین در مورد کثرت عبادت آن حضرت نوشته‌‌اند: «همانا اباجعفر (امام باقر7) در طول شبانه روز 150 رکعت نماز می‌‌خواند.»[1] این موضوع موجب شده بود که برخی مشهور شدن آن امام به «باقر» را علاوه بر وسعت علم، به خاطر کثرت سجود بدانند؛ چنان که سبط بن جوزی از علمای اهل سنت می‌‌گوید: «همانا آن حضرت به سبب کثرت سجود، باقر نامیده شد زیرا در اثر کثرت سجود پیشانی آن حضرت را شکافته بود.‏‏»[2]

از دیگر سجایای اخلاقی آن امام همام، کثیر الذکر بودن ایشان بود، چنان که لحظه‌ای یاد خدا و ذکر حق را ترک نمی‌‌کرد. در روایتی از امام صادق نقل شده که فرمودند: «پدرم کثیر الذکر بود، هنگامی که با او راه می‌‌رفتم، و در هنگامی که با او غذا می‌‌خوردم، ذکر خدا می‌‌گفت.»[3]

همچنین آن حضرت هیچ رغبتی به امور دنیوی نداشته و تمام وجود خود را معطوف پروردگار خویش می‌‌ساخت و پیوسته شیعیان را نسبت به زهد و پارسایی آگاهی می‌‌داد. آن حضرت در یکی از سفارشات اخلاقی خود به جابر جعفی می‌‌فرماید:

«ای جابر! هر کس که دین بدون پیرایه خداوند عزوجل در قلبش داخل شود، او را از غیر خدا مشغول می‌‌سازد. ای جابر! دنیا چیست و چه چیز می‌‌تواند باشد؟ آیا جز مرکبی است که بر او سوار شده‌ای؟ یا لباسی که آن را پوشیده‌ای؟ همانا مؤمنین به دنیا برای باقی ماندن در آن اعتماد نمی‌‌کنند، و از آمدن آخرت، خود را ایمن نمی‌‌دانند و فتنه‌‌‌‌هایی که می‌‌شنوند گوش‌های آنان را از شنیدن ذکر حق کر نکرده است و زینت‌های دنیائی که می‌‌بینند چشمشان را از دیدن نور خدا کور نکرده است، پس به ثواب ابرار نایل آمده‌‌اند. همانا اهل تقوی از همه کم مؤونه‌تر هستند و برای تو کمک کارترین می‌‌باشند.»[4]

[1] . سیر اعلام النبلاء، همان، ج 4، ص 403؛ تاریخ الاسلام، همان، ص 464.

[2] . تذکرهٔ الخواص، سبط بن جوزی، موسسه اهل البیت، ص 302.

[3] . حلیهٔ الابرار، مؤسسهٔ المعارف، ج 3، ص 402.

[4] . همان، ص 408؛ البدایهٔ والنهایهٔ، همان، ص 322.