در مورد وجود نام‌های متعدد کنیزان و به ویژه نام‌های زیبای این بانوی گرامی دو احتمال وجود دارد:
الف) صاحبان کنیزان، برای خوشامد آنها از نام‌های گل‌ها استفاده کرده و در زمان‌های مختلف آنان را با نام‌های گوناگون صدا می‌زدند. و یا اینکه چون هر کنیزی پس از خریداری متعلق به صاحب جدید خود می‌شد هر مولایی نامی بر وی می‌گذاشت و تعدد نام‌ها به این دلیل است.
لازم به ذکر است که در مورد نرجس خاتون، خرید و فروش تنها یک بار صورت گرفت و آن هم از سوی امام بوده است. از این رو قسمت اول این بحث، احتمال قوی‌تری است.
ب) از جمله دلایلی که سبب ذکر نام‌های متعدد برای ایشان است، اهتمام و توجه امام هادی و امام عسکری8 به مسائل امنیتی و مخفی داشتن وجود ایشان و ولادت امام زمان از وی بوده است.
امام4 که می‌دانست از طرف حکومت تحت تعقیب قرار خوهد گرفت و مدتی را در زندان خواهد بود، وجاسوسان بسیاری به خانه ایشان رفت و آمد خواهند داشت، هر چند مدت برنامه‌‌ای مخصوص داشت و در یک طرح محتاطانه ذهن مقامات حکومتی و دولت مردان را مشوش و منحرف می‌ساخت، تا آنان متوجه نشوند که بانوی گرامی که به زودی مادر مصلح و منجی کل عالم بشریت خواهد شد، چه کسی و با چه نامی است.
این طرح به گونه‌‌ای اجرا می‌گشت که طاغوتیان، ستمگران و مسئولان ظلم و جور حکومتی گمان می‌کردند آن نام‌ها به بانوان متعدد تعلق دارد و در حیرت مانده بودند، که منجی موعود از کدامین بانو متولد خواهد شد، غافل از آن که این اسامی مختلف، همه از آن یک نفر می‌باشد.[1]
لذا این بانو دارای نام‌های متعددی شد تا مقداری ذهن‌ها دچار اضطراب و تشویش شده و به اصطلاح رد گم شود.
وقتی اراده حق تعالی و مشیت قاهره خدای ذو الجلال به انجام امری تعلق بگیرد، همه‌‌ی اسباب آن را فراهم می‌آورد. بدان سان که حیرت همه ارباب درایت، و تعجب همه‌‌ی صاحبان بصیرت پدید می‌آید.[2]
ج ـ اجتماع آن روز، بندگان وکنیزانی را به عنوان اسارت از بلاد دوردست به چنگ می‌آورد، که هیچگونه اطلاعی از زبان آنها هم حتی نداشت. و از طرفی مولی و صاحب برده هرگونه تصرفی را در وی اعمال می‌کرد. لذا بر خود لازم نمی‌دید که نام معینی برای او انتخاب کند، و یا شخصیت مشخصی را معرفی کند. تا مثلا در اذهان مورخین چهره واقعی او مشخص باشد.
علاوه بر این برده‌‌ای هر وقت اسیر می‌شد از فهم زبان عربی عاجز و ناتوان بود، به طوری که غالبا نمی‌توانست نام خود را به عربی بگوید، مولا و صاحبش هم اهمیت نمی‌داد، که برای برده و کنیز خود نام معینی انتخاب کند، همین اندازه برای او بس بود که به زبان عربی به هر لغتی که به زبانش آمد او را صدا بزند. از این رو در آن اجتماع رسم بود که برای بردگان خود نام‌های مختلفی ابداع می‌کردند .
البته این موضوع در مورد شخصیت بالای خاندان امام حسن صدق نمی‌کند. زیرا آنها همواره با احترام با غلامان و کنیزان خود برخورد می‌کردند و برای آنها شخصیت قائل بودند. از طرفی می‌دانیم که نرجس خاتون بر زبان عربی تسلط کامل داشتند و به خوبی می‌توانستند صحبت کنند.
بد نیست بدانیم از این بانو در کتاب‌ها با القاب زیبایی یاد می‌شود، من جمله؛ بانوی هجرت، خاتون عشق، بانوی شکیبایی، عروس سامرا، خاتون کنیزان، پرستوی عاشق، ... .
[1] . صالحی، 1384، ص 14- 15
[2] . بحرینی، 1381، ص 72) پیام زن سال نهم، شماره هشتم، آبان 1379، پیاپی 104 .
