استاد مطهری(ره) می‌فرماید:

در جوامع اسلامی سه نوع اخلاق داریم:

1 . اخلاق فیلسوفانه یا اخلاق سقراطی؛ که به دلیل اینکه خیلی خشک و علمی بوده از محیط علما و فلاسفه تجاوز نکرده و به میان عموم مردم نرفته است.

2 . اخلاق عارفانه یعنی اخلاقی که عرفا و متصوفه، مروّج آن بوده‌اند که البته با مقیاس وسیعی مبتنی بر کتاب و سنت است.

3 . اخلاق حدیثی، یعنی اخلاقی که محدثین با نقل و نشر اخبار و احادیث در میان مردم به وجود آورده‌اند.

این دو نوع اخلاق که در میان مردم مؤثر بوده، وجوه مشترک زیادی دارند. گو اینکه در بعضی نقاط ممکن است اختلاف داشته باشند. اینها تحت عنوان مبارزه با نفس وخودخواهی وخود پرستی، آن چیزی را که در اسلام به معنی کرامت نفس وشرافت نفس آمده است و به حفظ آن توصیه شده [نادیده می‌گیرند.]

اسلام با نفس پرستی به معنی شکم پرستی و زن پرستی ویا پول پرستی وجاه پرستی مخالف است وبا همه اینها اگر بخواهد به صورت معبود در آید مبارزه می‌کند، طبع انسان هم مایل به اینها است، و به این جهت با اینها مبارزه می‌شود، که انسان طبعا به سوی اینها مایل است.

ولی چیزهایی هست که طبع، مایل به آن‌ها نیست و باید آن‌ها را با توصیه تقویت کرد، از قبیل عزت خواهی، شرف خواهی وکرامت نفس خواهی، واین معنایش این است که انسان توجهی به خلاف [آن امور] یعنی به گوهر روح و نفس خود دارد و گوهر روح و نفس خود را از پاره‌‌ای کارها و خلقیات برتر می‌داند. اهتمام به این «خودی» و زنده کردن این «خود»، با مبارزه کردن با آن «خود» هر دو به سوی یک هدف است، و بر عکس، کشتن این خود، اثر کشتن آن خود را هم از میان می‌برد. [1]

[1] . شهید مطهری (ره).