هشتمین امام معصوم7 در انتظار پسر و شیعیان در تب و تاب‏ رویت جمال جواد الائمه7 بودند. حدود چهل و هفتمین بهار عمر امام رضا7 سپری می‌شد اما هنوز فرزندی کاشانه پر فروغش را فروزان نساخته بود.

از طرفی حضرت مورد طعنه دشمنان و زخم زبان ‏آنها قرار داشت که گاه به وسیله نامه نیز آن حضرت را مورد آزار قرار می‏دادند که نمونه آن را می‌توان در مکتوب «حسین ابن ‏قیاما» مشاهده کرد. او که از سران «واقفیه‏» بود در نامه‏ای ‏به امام رضا7 می‌نویسد: چگونه ممکن است امام باشی در صورتی‏ که فرزندی نداری و امام7 پاسخ او را چنین نگاشت که از کجا می‏دانی که من فرزندی نخواهم داشت.

چند روزی طول نخواهد کشید که‏ خداوند به من پسری عنایت ‏خواهد کرد که حق را از باطل جدا می‏کند. تا این که طبق پیش‌بینی امام7 در رمضان سال 195 هجری ‏و به نقل از ابن عیاش در دهم رجب آن سال ستاره امام جواد7 متجلی شد و مادرش «سبیکه‏» را که از خاندان «ماریه قبطیه‏» همسر پیامبر6 بود و به فرموده امام رضا7 آفرینشی پاکیزه و منزه داشت. مرتبت و مقامی والاتر بخشید.

ولادت امام جواد7 تمامی شایعات مربوط به امام رضا7 را پایان بخشید و دلهره و اضطراب را از میان شیعیان زدود. بدین ‏جهت، که امام در حق فرزندش فرمود: این مولودی است که برای ‏شیعیان ما «در این زمان‏» با برکت‏تر از او زاده نشده است.

مولودی که حدود شانزده سال رهبری و امامت‏ شیعیان را عهده‌دار شد و در این راستا آثاری شگفت از خویش به یادگار گذارد و مکتب ‏علمی، اجتماعی شیعه را جلوه خاص بخشید.

شهادت آن بزرگوار پایانی است ‏بر تلاش‌های چشمگیر و پر فروغش‏ تلاش‌هایی که خلفای بنی‌عباس و دشمنانش را آنچنان غافلگیر نمود که نتوانستند آن حضرت را تحمل نمایند و بدین جهت در صدد شهادت ‏آن حضرت بر آمدند و این نوشتار نگاهی است‏ به عوامل و موجبات ‏شهادت آن حضرت که در این زمینه به بررسی سه عامل می‏پردازیم: