جوانان بر اساس طبیعتی که دارند، برای آشنایی با افکار و اندیشه‌های متفاوت علاقه شدیدی از خود نشان می‌دهند. آنان دوست دارند اندیشه‌های نو و متفاوت را بشناسند و از میان آنها آنچه را که به نظر خود بهتر و کارآمدتر تشخیص می‌دهند انتخاب کنند.
امام علی7 فرمودند: «دل نوجوان همانند زمین خالی (آماده و مستعد) است و هر اندیشه‌ای که در آن القاء شود، می‌پذیرد.»[1]
بذر دانش یکی از مهمترین سرمایه‌هایی است که می‌توان در دل جوان کاشت و آن را بارور نمود. امام جواد7 در پیامی اهمیت علم و دانش را این گونه بیان می‌کند: «بر شما باد کسب دانش! چرا که آن برای همه لازم است و سخن از علم و بررسی آن امری مطلوب (و دوست داشتنی) است. برادران (دینی) را به هم پیوند می‌دهد و نشانه (شخصیت والا و) جوانمردی، تحفه مناسبی برای مجالس، دوست و همراه در سفر و مونس غربت و تنهائی است.»[2]
از منظر امام جواد7 شایسته است که یک جوان مسلمان به علم و دانش روی آورد و آن را به عنوان مونس و یار مناسب برای خود برگزیند، دوستان خود را بر اساس بینش و دانش انتخاب کند و شخصیت اجتماعی خود را به وسیله دانش و علم مشخص سازد، برای مجالس و دیدار دیگران علم هدیه برد و در تنهایی و غربت و سفر، علم و دانش را بهترین همسفر و مونس خود بداند، چرا که علم و دانش، سرچشمه تمام کمالات و ریشه همه پیشرفت‌هاست. پیشوای نهم، علم را دو قسمت کرده و می‌فرمود: علم و دانش دو نوع است: علمی که در وجود خود انسان ریشه دارد و علمی که از دیگران می‌شنود و یاد می‌گیرد. اگر علم اکتسابی با علم فطری هماهنگ نباشد، سودی نخواهد داشت. هر کس لذت حکمت را بشناسد و طعم شیرین آن را بچشد، از پی گیری آن آرام نخواهد نشست. زیبایی واقعی در زبان (و گفتار نیک) است و کمال راستین در داشتن عقل.»[3]
امام محمد تقی7 علم و دانش را یکی از مهمترین عوامل پیروزی و رسیدن به کمالات معرفی می‌کرد و به انسان‌های کمال خواه و حقیقت طلب توصیه می‌نمود که در راه رسیدن به آرزوهای مشروع و موقعیت‌های عالی دنیوی و اخروی از این نیروی کارآمد بهره لازم را بگیرند. آن گرامی می‌فرمود: «چهار عامل موجب دست یابی انسان به اعمال (صالح و نیک) است: سلامتی، توانگری، دانش و توفیق (خداوندی)» [4].
با توجه به سخنان آموزنده امام جواد7 در عرصه علم و دانش بر همگان و از جمله جوانان لازم است از فرصت جوانی بهره گرفته و خود را به این خصلت زیبای انسانی بیارایند و کسب معرفت و علم را سرلوحه برنامه‌های زندگی خود قرار دهند.
|
علم بال است مرغ جانت را |
|
بر سپهر او برد روانت را |
|
علم دل را بجای جان باشد |
|
سربی علم بدگمان باشد |
|
علم نور است و جهل تاریکی |
|
علم، راهت برد به تاریکی |
|
علم روی تو را به راه آرد |
|
با چراغت به پیشگاه آرد |
|
علم را دزد برد نتواند |
|
به اجل نیز مرد نتواند |
|
نه به میل زمان خراب شود |
|
نه به سیل زمین درآب شود |
[1] . وسائل الشیعه، محمد بن حسن حر عاملی، مؤسسه آل البیت:، قم، 1409 قمری، ج 21، ص 478.
[2] . بحار الانوار، ج 7، ص 80.
[3] . کشف الغمه، ج 3، ص 193.
[4] . معدن الجواهر، ابوالفتح کراجکی، کتابخانه مرتضویه، تهران، 1394 ق، ص 41.
