روزی ابو حنیفه ـ یکی از پیشوایان و رهبران اهل سنّت ـ به همراه عدّهای از دوستانش به مجلس امام جعفر صادق7 وارد شد و اظهار داشت:
یا بن رسول اللّه! فرزندت، موسی کاظم7 را دیدم که مشغول نماز بود و مردم از جلوی او رفت و آمد میکردند؛ و او آنها را نهی نمیکرد، با این که رفت و آمدها مانع معنویت میباشد؟ !
امام صادق7 فرزند خود موسی کاظم7 را احضار نمود و فرمود: ابو حنیفه چنین میگوید که در حال نماز بودی و مردم از جلوی تو رفت و آمد میکردهاند و مانع آنها نمیشدی؟
پاسخ داد: بلی، صحیح است، چون آن کسی که در مقابلش ایستاده بودم و نماز میخواندم، او را از هر کسی نزدیکتر به خود می‌دانستم، بنابر این افراد را مانع و مزاحم عبادت و ستایش خود در مقابل پروردگار متعال نمیدانستم.
سپس امام جعفر صادق7 فرزند خود را در آغوش گرفت و فرمود: پدر و مادرم فدای تو باد، که نگه دارنده علوم و اسرار الهی و امامت هستی.
بعد از آن خطاب به ابو حنیفه کرد و فرمود: حکم قتل، شدیدتر و مهم‌تر است، یا حکم زنا؟
ابو حنیفه گفت: قتل شدیدتر است.
امام7 فرمود: اگر چنین است، پس چرا خداوند شهادت بر اثبات قتل را دو نفر لازم دانسته؛ ولی شهادت بر اثبات زنا را چهار نفر قرار داده است؟!
سپس حضرت به دنباله این پرسش فرمود: بنابر این باید توجّه داشت که نمی‌توان احکام دین را با قیاس استنباط کرد.
و سپس افزود: ای ابوحنیفه! ترک نماز مهم‌تر است، یا ترک روزه؟
ابو حنیفه گفت: ترک نماز مهم‌تر است.
حضرت فرمود: اگر چنین است، پس چرا زنان نمازهای دوران حیض و نفاس را نباید قضا کنند؛ ولی روزهها را باید قضا نمایند، پس احکام دین قابل قیاس نیست.
بعد از آن، فرمود: آیا نسبت به حقوق و معاملات، زن ضعیفتر است، یا مرد؟
ابوحنیفه در پاسخ گفت: زنان ضعیف و ناتوان هستند.
حضرت فرمود: اگر چنین است، پس چرا خداوند متعال سهم مردان را دو برابر سهم زنان قرار داده است، با این که قیاس برخلاف آن میباشد؟ !
سپس حضرت افزود: اگر به احکام دین آشنا هستی، آیا غائط و مدفوع انسان کثیفتر است، یا منی؟
ابو حنیفه گفت: غائط کثیفتر از منی میباشد.
حضرت فرمود: اگر چنین است، پس چرا غائط با قدری آب یا سنگ و کلوخ پاک میگردد؛ ولی منی بدون آب و غسل، تطهیر نمیشود، آیا این حکم با قیاس سازش دارد؟ !
پس از آن ابوحنیفه تقاضا کرد: یا ابن رسول اللَّه! فدایت گردم، حدیثی برای ما بیان فرما، که مورد استفاده قرار دهیم؟
امام صادق7 فرمود: پدرم از پدرانش، و ایشان از حضرت امیرالمؤمنین علی7 روایت کردهاند، که رسول خدا6 فرمود: خداوند متعال میثاق و طینت اهلبیت رسول اللّه صلوات اللّه علیهم را از أعلی علّیین آفریده است.
و طینت و سرشت شیعیان و دوستان ما را از خمیر مایه و طینت ما خلق نمود و چنانچه تمام خلایق جمع شوند، که تغییری در آن به وجود آورند هرگز نخواهند توانست.
بعد از آن که امام صادق: چنین سخنی را بیان فرمود ابو حنیفه گریان شد؛ و با دوستانش که همراه وی بودند برخاستند و از مجلس خارج گشتند.[1]
[1] . اختصاص شیخ مفید: ص 189.
