شرط لازم برای صعود به مدارج بالای انسانیت و نیل به مراتب بالای معرفت خدا عبادت و بندگی خالصانه است. خداوند متعال راه را به ما نشان داده و شرایط رسیدن به لقای خود را چنین بیان کرده است:

هرکس آرزومند ملاقات خداست باید عمل صالح به جای آورد و در عبادت خدا مرتکب شرک نشود.[1]

این آیه شرط رسیدن به لقای حضرت پروردگار را به جا آوردن عمل صالح و اخلاص در عمل بر شمرده است. اخلاص یعنی این که جز برای خدا عملی انجام ندهد و بندگی انسان در همین اخلاص تحقق میابد. در این آیه نقش عبادت و بندگی در در رساندن انسان به مراحل بالای تکامل که اوج آن لقای خدا است. به تعبیر دقیق‌تر عبادت و بندگی و این که انسان خود را در مقابل خدا فاقد اختیار و مالکیت ببیند خود از بالاترین مراحل تکامل است خدا در آیات آخر سوره‌ی حج می‌فرماید:

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، رکوع کنید و سجود به جا آورید و پروردگارتان را عبادت کنید و کار نیک انجام دهید؛ باشد که رستگار شوید. و در راه خدا جهاد کنید و حق جهادش را ادا نماید. او شما را برگزید و در دین (اسلام) کار سنگین و سختی بر شما قرار نداد. از آیین پدرتان ابراهیم پیروی کنید. خداوند شما را در کتاب‌های پیشین و در این کتاب آسمانی «مسلمان» نامید تا پیامبر گواه بر شما باشد و شما گواهان بر مردم. پس نماز را بر پا دارید و زکات را بدهید و به خدا تمسک جویید که او مولی و سرپرست شماست. چه مولای خوب و چه یاور شایسته‌ای!»[2]

دو آیه فوق یک دستورالعمل کوتاه و مختصر سلوکی را به زیبای بیان می‌دارد.

قرآن کتاب جامعی است، دستورات آن، هم مشتمل بر مسائل سیاسی و اجتماعی بوده و هم در برگیرنده مسائل عبادی و معنوی است.

رهنمودهایی که خداوند متعال در کتاب آسمانیش فرموده است از این جهت که با فطرت انسان هماهنگی دارد بسیار لذت بخش و شیرین است.

جای بسی تعجب و تاسف است که بعضی قرآن کریم و رهنمود آن و ائمه‌ی معصومین7 را رها کرده‌اند و از دیگران استمداد و راه جویی می‌کنند و این در حالی است که خدا برای هدایت بشر 124 هزار پیامبر همراه با کتاب‌های آسمانی فرستاده است و حتی در دوران غیبت نیز هدایت بشر قطع نمی‌شود و فیض رسانی توسط وجود مقدس صاحب الزمان4 امام غائب از نظر همچون خورشید پشت ابر صورت می‌گیرد.

باید دانست که تنها را هدایت، عمل به قرآن کریم و ارشادات ائمه معصومین7 است.

پیامبر اکرم6 فرموده‌اند:

من در میان شما دو چیز را گرانبها را به یادگار می‌گذارم؛ یکی قرآن و دیگری عترتم. مادامی که شما به این در محور متمسک باشید هرگز گمراه نخواهید شد.

ما از خدای متعال بسیار سپاس گذاریم که ما شیعیان را به این صراط مستقیم هدایت فرمود. و الله اگر از همین الان سر به سجده بگذاریم و تا ابد به خاطر این دو نعمت قرآن و ولایت ائمه‌ی معصومین7 شکر خدا را بگوییم حق شکر این دو نعمت ادا نشده است.

«یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنُوا». روی سخن با مومنان است، با همه کس نیست؛ «اِرکَعُوا»؛ زیاد رکوع کنید. «وَاسجُدُوُا»؛ زیاد سجده کنید. مااین دو دستور را دز نماز‌های یومیه به جا می‌آوریم، ولی شاید در این آیه علاوه بر رکوع و سجده‌های واجب اشاره به عبادت‌های مستحب نیز داشته باشد.

عبادت‌های مستحبی اگر نباشد، انسان خیلی رشد نمی‌کند. البته آن چه درد ما را دوا می‌کند؛ عبادت‌های واجب است، ولی مستحباب به اعمال واجب قوت می‌بخشد؛ مثلا وقتی نمازهای واجب را خواندی، ولی کاملا حضور قلب نداشتی با نافله هر نماز، که خواندنش مستحب می‌باشد، نقص نماز واجب جبران می‌شود.

لذا بر کسی که در راه سیر و سلوک قدم بر می‌دارد لازم است که برای جبران نقایصی که در به جا آوردن واجبات خود دارد به مستحبات عمل می‌کند.