اولین چیزی که هم زن و هم مرد در روابط خانوادگی باید رعایت کنند، خوش اخلاقی است، زیرا آنچه که کانون خانواده به شدت به آن نیازمند است؛ نرمی، ملایمت، سازگاری، گذشت، ایثار، فداکاری، صفا و صمیمیت است و محبت و عشق و علاقه از همین روحیات به وجود می‌آید.
همان طور که بدن انسان برای سلامت و تندرستی به خون نیازمند است تا همه اعضا به تحرک و فعالیت درآیند. در کانون خانوادگی هم آنچه که به افراد خانواده توان و قدرت کار و کوشش را می‌دهد، خوش اخلاقی است. اساسا اگر در هر محیطی، اخلاق حاکم نباشد، زندگی در آنجا از لذت و صفا برخوردار نخواهد بود.
رسول خدا6 می‌فرمایند:
«من به همسران خود از همه مهربان‌تر هستم هر که بخواهد به من نزدیک‌تر باشد باید با خانواده خود مهربان باشد».[1]
مرد می‌بایست به همسر خود، به خصوص در حضور دیگران احترام بگذارد. این احترام باید توأم با صمیمیت و مهربانی باشد. زن نیازمند دریافت محبت و احترام از شوهر است. مخصوصا در حضور دوستان و آشنایان این امر باعث می‌شود که زن از داشتن شوهر، احساس افتخار و سربلندی کند و این احساس، شوق او را به زندگی زناشویی و آمادگی وی را برای گذشت و بردباری در برابر محرومیت‌ها و سختی‌های احتمالی بیشتر کند.
البته طبق فطرت الهی، خداوند مودت و محبت را از ابتدا بین زن و شوهر قرار داده است. اما معمولا انسان‌ها با اشتباهاتشان، به این محبت ضربه می‌‌زنند. اگر منفی بافی‌ها، بدبینی‌ها، زخم زبان‌ها در زندگی راه پیدا کند، محبت خدادادی رخت بر می‌بند.
از این رو در اسلام به مردان سفارش شده است که به زنان خود اظهار دوستی و محبت کنید چنانکه رسول خدا6 سخن مرد به همسرش که «تو را دوست دارم» هیچگاه از قلب او زدوده نخواهد شد»[2]
مرد باید در ایجاد یک محیط آرام، صمیمی، اطمینان بخش در خانواده خود بکوشد. تا همسر و فرزندانش تحت تأثیر محبت ظاهری و لفظی افراد خارج از محیط خانواده قرار نگیرند. بداخلاقی و عدم تفاهم شوهر و همسر در خانواده، باعث دل‌زدگی خواهد شد.
«إِنَّ الْخـَاسِـرِینَ الَّذِینَ خَسِـرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَلَا ذَلِکَ هُوَ الْخـُسْـرَانُ الْمـُبِینُ؛
همانا ورشکسته‌‌ترین افراد، کسانی هستند که خود و خانواده خود را (در اثر سوء تربیت یا کوتاهی در تعلیم و تربیت) در روز قیامت به زیان انداختند، هان! این همان خسران و زیان آشکار است».[3]
پس باید دانست که چگونه کانون خانواده را گرم و با معنویت نگه داشت و از بی‌روح شدن و به سردی گراییدن آن، پیشگیری کرد تا فرزندان‌مان با عقده‌های روانی و افسردگی، که از لوازم حتمی این‌گونه کانون‌های خانوادگی است پا به اجتماع نگذارند که بدون تردید این آغاز بزهکاری و دل‌مردگی اجتماع است.
به طور کلی برای آ‌نکه کانون خانواده از هم پاشیده نشود باید ارضای غرائز جنسی را از محیط سالم خانواده و از چارچوب ازدواج خارج ننمائیم؛ زیرا هم خانواده را تباه می‌کند و هم محیط کار انسان را به فساد و تباهی می‌کشاند. اگر زندگی متزلزل باشد، کاخ‌ها و خانه‌های مجلل هم بی‌روح و پوچ است. و اگر زندگی استوار و مستحکم باشد، خانه گلین هم پر از روح و نشاط است.
جلوه‌‌گری زن در محیط خانه و برای شوهر از ارزشهای والاست. و در مقابل جلوه‌گری‌های او در محیط خارج و برای مردان بیگانه از ضد ارزشهای شوم است با زیرا این جلوه‌گری‌ها با بی‌بندوباری و هرزگی زن در خارج از خانه و در محیط کار و اجتماع همراه است و بدون شک در بعد مادری، او را ناموفق می‌سازد و در نتیجه فرزندانی ناصالح و ناسالم به جامعه ارائه خواهد داد.
[1]. سفینهٔ‌البحار، ماده رفق.
[2]. وسایل الشیعه، ج 14، ص 10.
[3]. سوره زمر،آیه 15.
