می‌دانیم حجاب و عفاف کامل، دستور و توصیه‌ی خداوند مهربان به همه دختران و زنان با ایمان است: «ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مومنین بگو: جلباب‌های (روسری‌های بلند) خود را بر خویش فرو افکنند. این کار برای این که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است؛ و خداوند همواره آمرزنده‌ی رحیم است.[1]»

دستور به عفاف و حجاب نه تنها یک ضرورت اجتماعی برای حفظ عفت جامعه است، بلکه مهم‌ترین راه کارحفظ عفت، کرامت و شخصیت انسانی زنان در عرصه‌های گوناگون می‌باشد. حضرت فاطمه3 کامل‌ترین اسوه و الگوی حیا، عفت وحجاب است. فاطمه‌ای که پدرش کانون همه حوادث سیاسی ـ اجتماعی آن روزگاربود و او در کنار پدر، چون مادری مهربان، در همه این صحنه‌ها حضوری مستمر داشت. آری فاطمه در تمام عمر در صحنه‌های گوناگون اجتماعی حضورداشت؛ چه در دوران کودکی در شرایط طاقت فرسای مکه و حصر اقتصادی در شعب ابی طالب؛ چه در دوران بعد از هجرت به مدینه وکشاکش جنگ‌های پرشمار و حوادث بی شمار، و چه درخانه علی7 که محل آمد و شد فراوان اصحاب و یاران خاص رسول بود. حضرت در همه این صحنه‌ها حضورداشت؛ اما با همه این احوال، عفاف وحجاب او در اوج یگانگی و بی مثالی بود.

بدون تردید پوشش اسلامی برای زنان، از ضروریات دین مقدّس اسلام است، چنان كه آیات متعدّدی از قرآن بر این مطلب دلالت دارند. از طرفی مسأله حجاب یكی از جنجالی‏ترین مسائل دنیای دیروز و امروز است، به ویژه طرفداران اعلامیه حقوق بشر، كه با عنوان كردن «تساوی حقوق زن و مرد»، پوشش را برای زن دست و پاگیر دانسته، و آن را برخلاف آزادی قلمداد و به عنوان حمایت از حقوق زن، مطرح می‏نمایند، این مسأله را بسیار حسّاس نموده است، در صورتی كه پوشش اسلامی را باید در مجموع ابعادش مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، كه با توجّه به مجموع، به نفع زن و جامعه است، و نه تنها دست و پا گیر نیست و تضادّی با آزادی ندارد، بلكه زنان درعین حفظ پوشش اسلامی، می‏توانند برترین فعالیت‏های اجتماعی را داشته باشند، و در چارچوب آزادی‏های صحیح و مقبول، از حق آزادی خود بهره‏مند گردند، زیرا حجاب در اسلام به معنای پرده‌نشینی نیست، بلكه به معنای پوششی معقول برای جلوگیری از فساد، و حفظ كرامت زن است، و ما امروز در جمهوری اسلامی ایران می‏بینیم كه زنان در همه صحنه‏ها و عرصه‏ها، از مجلس قانون‏گذاری گرفته تا آموزش و پرورش و بیمارستان‏ها و ادارات، می‏توانند در چهارچوب حفظ پوشش اسلامی، به كار و تلاش بپردازند، بی آن‏كه حجاب اسلامی برای تلاش‏های آنان، مشكلی ایجاد كند، و حقّ آزادی صحیح آنها را تضییع نماید.

بنابراین از آموزش‌های اصیل و سازنده‌ای که دختر رسول خدا در بینش و سیره و عمل خود به آن بسیار بها می‌داد، رعایت شرف و کرامت زن و پاسداری از هویت و حرمت و قداست او، از راه وقار و متانت و پوشش شایسته در پرتو عفاف و پاکدامنی و آراستگی درونی و اخلاقی وانسانی بود؛ چراکه آن انسان اندیشمند و اصلاح گر بر این اندیشه والا رهنمون بود که مردان و زنان جامعه باید از نعمت آرامش روح و اعصاب سالم و چشم و گوش پاک و ظاهر و باطنی آراسته و به دور از هیجان و دامن زدن به هواها و هوس‌ها و به نمایش نهادن روابط دو همسر به دور باشد.

سیره و سبک خود آن حضرت درزندگی این گونه بود که در اوج آگاهی و رشد فکری و علمی‌اش به عفاف و نجابت و پاکی سخت بها می‌داد و پروای خدا را فراتر ازآن چه به دیگران سفارش می‌کرد رعایت می‌نمود و همواره در اوج قداست و پاکیزگی می‌زیست. او در میدان‌های گوناگون زندگی و اجتماع و سیاست حضورداشت، اماپوشش و وقار و متانت او برای همگان الهام بخش معنویت بود واز رویارویی بدون ضرورت و دلیل با بیگانه خودداری می‌ورزید و بهترین چیز را برای زن بی نیازی و استقلال ازبیگانه و نامحرم واداره‌ی شایسته امورخویش و تنظیم شئون همنوعان خویش می‌نگریست. بجاست که سیره و روش شایسته و الهام بخش آن بانوی نمونه را در عرصه‌های مختلف بررسی نماییم: