borhani برهانی آفرینش خلق درباره  خداشناسی
فاطمه (س) تجلیگاه انوار آفرینش «جلد سوم»
4. عفت در کردار

در ادامه‌ی آیه‌ی 31 سوره‌ی نور می‌فرماید:

«وَ یَحفَظنَ فُروجَهُنَّ؛
[به زنان با ایمان بگو] دامن‌های خود را حفظ نمایند.»

مراد از «حفظ فروج» در این آیه و آیه‌ی 30 همین سوره، پوشاندن آن از نامحرمان است، نه حفظ آن از زنا و لواط.

در ذیل آیه می‌فرماید: «ذلکَ أزکی لَهـُم»؛یعنی این امر باعث تزکیه و شکوفایی استعدادها و رشد شخصیتی و معنوی آنها می‌شود. در روایت نیز آمده دوری از آلودگی‌ها نشانه‌ی پاکدامنی است. به وسیله‌ی عفّت اعمال پاکیزه و مطهر می‌گردد و در نتیجه انسان رشد می‌یابد، و در غیر این صورت، چشم چرانی و بی عفّتی مانع رشد معنوی انسان خواهد گردید.

باز در ادامه‌ی آیه‌ی 31 سوره‌ی نور آمده:

«وَ لا یُبدینَ زینَتَهُنَّ إلّا لِبُعُولَتِهِنَّ أو…؛
زنان نباید جاذبه‌ها و زینت‌های خود را جز برای شوهران خود و محارم نسبی آشکار سازند.»

در این کلام الهی باز هم صحبت از حجاب وحیا و حرمت خودآرایی و خود نمایی و نمایان کردن زینت‌های پنهان نزد نامحرمان است؛ مگر موارد مذکور در آیه (تحت شرایطی که برای هر یک ذکر می‌کند) و برای شوهر دین اسلام حیا و عفت زن را در برابر شوهر مذموم شمرده و می‌فرماید: زن خوب زنی است که در خلوت با شوهرش حیا را از تنش خارج کند و سپس در شرایط عادی حیا را نیز مانند لباس به اندامش بپوشاند.

بدین ترتیب عفت و حیا در برابر شوهر تقبیح و در برابر نامحرم تأکید شده است. این مسأله حکایت از حکیمانه بودن دین مبین اسلام در راستای استواری نظام خانواده دارد.

حضرت زهرا در طول مدت شوهرداری خود با امیرالمؤمنین در هیچ فرصتی حریم آن حضرت را نادیده نگرفت و در مورد شخصیت آن بزرگوار کوتاهی نکرد. تاجایی که امیرالمؤمنین در این باره می‌فرمایند: سوگند به خدا زندگی با صفای من و فاطمه طوری بود که نه من اورا به خشم آوردم و نه او مرا به خشم آورد، و نافرمانی کرد. حتی غصه‌های دیگرم با حضور او و تماشای جمالش برطرف می‌گردید.

وظیفه‌ی دیگر زنان پرهیز از اعمال و رفتارهای جلب توجه کننده و غیرعفیفانه است:

«و لا یَضـرِبنَ بِأرجُلِهِنَّ لیُعلَمَ ما یُخفینَ مِن زینَتِهِنَّ؛
هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت‌های پنهان نشان دانسته شود،[1] و صدای زیورآلاتشان از قبیل خلخال و دستبند و گوشواره به صدا در نیاید».

پس هرگونه راه رفتنی که موجب آشکار شدن زیورهای مخفی زن شود از نظر اسلام ممنوع است. و زنان باید در رعایت عفاف و پرهیز از امور جلب توجه کننده دقت لازم را بنمایند و اعمال و رفتارشان و استفاده آنان از وسایل زینتی و استعمال عطر و بوی خوش به گونه‌ای نباشد که باعث جلب توجه نامحرم و عامل انحراف فکرها و تباهی دل‌ها گردد.

در آیه‌ی دیگری که مربوط به حرمت خودآرایی و خودنمایی می‌باشد و این عمل زشت را جاهلانه و همچون جاهلیت قدیم قبل از اسلام می‌شمارد، می‌فرماید:

«و قَرنَ فی بُیوتِکُنَّ وَ لا تَبَـرٌجَ الجاهلیهِ الأولی؛
و… [ای همسران پیامبر] در خانه‌های خود بمانید، و همچون دوران جاهلیت نخستین [در میان مردم] ظاهر نشوید و…».[2]

«تبرّج» به معنای ظاهر شدن در برابر مردم است؛ همان طور که برج قلعه در برابر دیدگان مردم ظاهر است. مقصود از «جاهلیت اولی» جاهلیت قبل از پیامبر اکرم است که در آن عصر، وضعیت پوشش زنان، دور از عفت بوده است.

آیه خطاب به زنان پیامبر اکرم است، اما طبق نظر مفسرین عمومیت دارد و شامل همه‌ی زنان می‌شود.

براساس این آیه، خودآرایی و خودنمایی زنان ـ که ویژگی فطری و مشترک میان زنان است ـ در برابر نامحرم عمل جاهلانه‌ای است که زنان عصر جاهلیت به آن گرفتار بودند و زنان مسلمان نباید زیر بار چنین ننگی بروند، بلکه باید این غریزه‌ی طبیعی را در پرتو ایمان و عفت، کنترل و تعدیل و در جهت مثبت آن (در برابر شوهر) به کار گیرند.

آن چه از مفاد آیه در مورد جاهلیت نخستین آمده نشان از آن دارد که جاهلیت دیگری همانند جاهلیت قبل از اسلام در پیش است که شاید بتوان آن را با عصر و زمان حاضر منطبق دانست.

در تفسیر قمی روایتی از امام صادق آمده که بعد از جاهلیت اول، جاهلیت دیگری نیز خواهد آمد که حاکی از همین جاهلیت مدرن عصر جدید است که مع ألاسف مظاهر آن در جوامع اسلامی نیز می‌توان دید.

از این رو، زنان باید از هرگونه رفتار جلوه گرانه وتحریک کننده پرهیز کنند و با تأسی به قرآن که شیوه‌ی راه رفتن زنان اسلام را ترسیم می‌کند و با اقتدا کردن به بانوی دو عالم فاطمه‌ی زهرا، به شیوه‌ی آن حضرت عمل نمایند.

 


[1]. سوره نور، آیه 31.

[2]. سوره احزاب، آیه 33.

فهرست مطالب

تمامی حقوق این وب سایت متعلق به حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید مجتبی برهانی می باشد.

طراحی و توسعه توسط: