مطلب دوم اینکه وی ادعا کرد من از پیغمبر چنین سخنی شنیدم. در اینجا این سؤال مطرح میشود که وقتی کسی چنین ادعایی میکند ما چه وظیفهای داریم؟ قرآن میفرماید: ﴿إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا﴾؛[1] بنابراین اگر سند خبر معتبر نباشد این خبر هیچ ارزشی ندارد. اما بر فرض که راوی مورد اعتماد باشد ولی مضمون حدیثش با قرآن سازگار نباشد در اینجا چه وظیفهای داریم؟ پیغمبر اکرم6 فرمود: «بعد از من کسانی که به دروغ از قول من حدیث نقل میکنند زیاد خواهند شد. من یک محک به دست شما میدهم؛ هر سخنی که با قرآن و سنت من سازگار نبود رهایش کنید.»[2] خب، در اینجا هم حدیثی برای ما نقل شده است. بر فرض که گوینده آن صادق باشد، اما قرآن در آیه شانزدهم سوره نمل میفرماید: «وَ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُدَ»؛ همچنین در آیه پنجم و ششم سوره مریم میفرماید: ﴿فَهَبْ لِی مِن لَّدُنك وَلِیا * یرِثُنِی وَیرِثُ مِنْ آلِ یعْقُوبَ﴾. او گفت: از پیغمبر شنیدم که هیچ پیغمبری ارثی نگذاشته و ارث پیغمبران فقط علم است. اما این بر خلاف نص قرآن و بر خلاف تاریخ قطعی است.
بر فرض که هم سند و هم مضمون این حدیث درست باشد، باز هم مقصود آنها را نمیرساند، زیرا این حدیث میگوید: «نَحْنُ مَعَاشِرَ الْأَنْبِيَاءِ لَا نُورَثُ». با توجه به آیات قرآن، معنای صحیح حدیث این خواهد بود که: ما پیغمبران از آن جهت که پیغمبریم برای شما علم و حکمت را به ارث میگذاریم؛ پس این علوم ارث ماست و قدرش را بدانید. به عبارت دیگر هر شخصی از لحاظ شخصیت حقیقیاش یک ارث دارد و از لحاظ شخصیت حقوقیاش ارث دیگری. شخصیت حقوقی پیامبر (یعنی مقام نبوت) برای امت جز علم و حکمت ارث باقی نمیگذارد؛ اما شخصیت حقیقی حضرت مانند دیگران، برای همسر و فرزندانش ارث باقی میگذارد.
حتی اگر فرض کنیم که این روایت را پیغمبر فرموده و منظورشان هم این بوده که مالی که پیامبران به جا میگذارند حکم ارث را ندارد، باز هم هدف آنها برآورده نمیشود، چون این حدیث میگوید: اختیار اموالی که از پیامبر باقی میماند با ولیامر است و ولی امر آن کسی است که خود پیغمبر تعیین کرده است. هفتاد روز پیش از این ماجرا پیغمبر فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ»؛ پس طبق همین حدیث، اختیار اموال رسولالله با امیر المؤمنین حضرت علی7 است.
همه تلاش حضرت برای این بود که به طرف مقابل فهمانده شود این کار شما خطاست و با این کارتان اصلا مسیر حکومت اسلامی را منحرف کردید.
[1] . سوره حجرات، آیه 6.
[2] . بحار الانوار، ج 2، ص 225.