رفتار رسول خدا درباره فدک و خیبر یکسان می‌نماید؛ ولی این دو سرزمین حکم همسان ندارند. مناطقی که به دست مسلمانان تسخیر می‌شود، دو گونه است:

1. مکان‌‌هایی که با جنگ و نیروی نظامی گشوده می‌شود. به منظور تقدیر از تلاش جنگجویان مسلمان در اختیار مسلمانان قرار می‌گیرد و رهبر جامعه اسلامی چگونگی تقسیم یا بهره برداری از آن را مشخص می‌سازد.[1] منطقه خیبر، به جز دو دژ آن به نام‌های «وطیح» و «سلالم»،[2] این گونه بود.

1. 6 سپرده است[3] و مسلمانان در آن هیچ حقی ندارند.

فدک و دو دژ وطیح و سلالم این گونه فتح شد. بنابراین، ملک رسول خدا6 گشت. طبری مورخ بزرگ می‌گوید: فدک ملک خالص پیامبر خدا6 بود. زیرا مسلمانان آن را با سواره نظام و پیاده نظام نگشودند.»

ارزش اقتصادی فدک

درباره ارزش اقتصادی فدک بسیار سخن گفته‌اند. برخی از منابع شیعی درآمد سالیانه آن را بین بیست و چهار هزار تا هفتاد هزار دینار نوشته‌اند[4] و برخی دیگر، نصف در آمد سالیانه آن را 24هزار دینار نگاشته‌اند. ابن ابی الحدید معتزلی[5] از یکی از متکلمان امامی مذهب چنان نقل می‌کند که ارزش درختان خرمای این ناحیه، با ارزش درختان خرمای شهر کوفه، در قرن هفتم برابر بود.[6]

گزارش‌های منابع شیعی و سنی نشان می‌دهد حضرت زهرا 3 و حکومت وقت، هر یک، دو ادعا درباره فدک داشتند:

[1] . الاحکام السلطانیهٔ، ابوالحسن ماوردی، ص 139.

[2] . تاریخ الطبری، ج 2، ‌ص 302.

[3] . سوره حشر، آیه 6.

[4] . بحار الانوار، مجلسی، ج 29، ص 123.

[5] . همان، ص 116.

[6] . شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 16، ص 236.