قرآن کریم فرموده است:
«الم ـ آیا مردم چنین پنداشتند که به مجرد آنکه گفتند: ما ایمان آوردهایم، رهاشان مىکنند، و دست از آنها بر مىدارند، بدون اینکه آنان را امتحان کنند؟ و حقا ما آزمایش نمودیم آن امت‌هائى را که قبل از ایشان بودهاند. پس همانا خداوند البته مىداند چه کسانى راست گفتهاند، و چه کسانى دروغ گویانند؟ آیا آنان که کارهاى زشت را به جاى مىآورند چنین پنداشتند که از ما و حکم ما جلو مىافتند و پیشى مىگیرند؟ این بد قضاوت و حکمى است که مىنمایند. کسى که امید زیارت و لقاى خدا را دارد، حقا مدت خدا سر آمده و به زیارت و لقاء خدا مىرسد، و حقا خداوند، او فقط شنوا و داناست. و کسى که مجاهده در راه خدا نماید، براى نفس خود مجاهده نموده است، و حقا خداوند از جمیع عالمیان بىنیاز است».[1]
شرح و تفسیر: در «نهج البلاغه» در ضمن خطبهاى که با آن اهل بصره را مخاطب فرموده است، اینطور وارد است «مردى به پا خاست، عرض کرد: اى امیرمؤمنان! ما را از آن فتنه و آزمون (بزرگ) آگاه ساز و آیا در این باره از رسول خدا6 سؤال کردى؟».
این تعبیر نشان مى‌دهد که در ذهن مردم چنین بوده که فتنه مهمّى در پیش است و سؤال کننده مى‌خواهد بداند آیا رسول خدا6 درباره این فتنه خطرناک و ویرانگر، سخنى بیان فرموده است؟
امام7 در پاسخ او چنین فرمود: «(آرى) هنگامى که خداوند آیه؛ «آیا مردم گمان کردند همین که گفتند: ایمان آوردیم، بدون آزمایش رها مى‌شوند؟»، نازل فرمود، من مى‌دانستم آن فتنه و آزمایش بزرگ تا زمانى که رسول خدا6 در بین ماست نازل نمى‌‌شود؛ از همین رو عرض کردم: اى رسول خدا6 ! منظور از این آزمایش و فتنه چیست که خدا تو را از آن آگاه ساخته است؟».
رسول خدا6 فرمود: مطلب همان گونه است که گفته ام؛ ولى بگو: در آن هنگام چگونه صبر خواهى کرد؟ عرض کردم: اى رسول خدا6 ! این از موارد صبر نیست (زیرا صبر در برابر مصیبت است) بلکه از موارد بشارت و شکر است».
نکته‌‌ها:
[1] .﴿ الم * أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَکُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لاَ يُفْتَنُونَ * وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّـهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْکَاذِبِينَ * أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ أَنْ يَسْبِقُونَا سَاءَ مَا يَحْکُمُونَ * مَنْ کَانَ يَرْجُو لِقَاءَ اللَّـهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّـهِ لَآتٍ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ * وَ مَنْ جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّـهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ﴾(سوره عنكبوت، آیه 1 تا 6)
