عدالت چیست؟ عدالت، یکی از کلمات بسیار زیبا و فریبنده است که همه مسلکها و ادیان و احزاب، با هر طرز تفکر و هر فلسفهای آن را پذیرفتهاند و همه مکتبهای اجتماعی و سیاسی به خصوص در قرن حاضر، عدالت را شعار و سرلوحه مرام خود قرار دادهاند. همه زمامداران، حقوقدانان، قانونگزاران، سیاستمداران از آن دم میزنند و سربسته و کلّی، بر آن اتفاق نظر دارند. بلکه بسیاری از ستمها و تجاوزها در جهان، به اسم عدالت بر مظلومان تحمیل شده و میشود.
به همین جهت، همه از عدالت دم میزنند و آن را طالبند، ولی اگر عدالت به معنی واقعی و مصداق حقیقی آن مطرح شود، بدیهی است که همه از آن خوششان نیاید.
عدالت اگر به نفع کسی باشد حتما خوش آیند، و اگر به ضررش باشد حتما ناخوشآیند است؛ و حتی کسانی بیعدالتی را عدالت مینامند تا از این نام زیبا سوء استفاده کنند؛ به همین جهت عدالت، با همه حسن و زیبایی و مفهوم کلی مورد اتفاق آن، نیاز به تفسیر دارد.
علاوه بر این، مفهوم عدالت، گاه با مفاهیم دیگری از قبیل مساوات، حقّ و قسط که غالبا در ردیف هم به کار میروند اشتباه میشود، و هر چند این مفاهیم به هم نزدیک هستند، و در قرآن و روایات از جمله در نهج البلاغه و در عرف مردم به جای هم به کار رفتهاند، امّا مسلّما عین هم نیستند و با هم تفاوت دارند.