گرچه پیدایش و اتمام مصحف فاطمه3 پس از رحلت رسول خدا انجام گرفت و از جانب خداوند به او الهام گشت كه احادیث زیادى بر این دلالت دارد؛ ولى برخى از روایات، زمینه‏هاى پیدایش آن را از زمان حیات رسول الله مى‏داند.

از امام صادق7 نقل شده است كه فرمود: مصحف فاطمه3 به املاء رسول الله و خط على7 شكل گرفت.[1]

چنین مصحفى در چندین حدیث‏با اسناد مختلف از امام صادق7 نقل شده است و اینكه رسول خدا املا كرد و على7 با دست مباركش نوشت، این نظریه را اثبات مى‏كند كه مصحف فاطمه3 در زمان پدرش به وجود آمد.

البته برخى قائل‌اند؛ كه جمله «رسول الله‏» در این احادیث منظور پیامبر اسلام نیست، بلكه همان فرستاده خدا فرشته وحى است كه اخبار و گزارش‌ها را املا كرد و على7 آنها را نوشت.[2]

شاهدى كه سخن این گوینده را تایید مى‌كند، حدیثى است كه ابوبصیر از امام صادق7 نقل كرده، و در آن كلمه رسول نیست.[3] همانا - مصحف فاطمه3 - چیزى است كه خداوند آن را بر فاطمه3 املاء و به سوى او وحى كرد. و روشن است كه املاء خدا به واسطه فرشته وحى است.

بنابراین مفهوم این احادیث، نیز شبیه آن روایاتى مى‏شود كه پیش از آن نقل كردیم؛ كه در آنها پیدایش مصحف فاطمه را پس از رحلت پیامبر6 مى‏داند.

البته صحیفه‏هایى از مصحف فاطمه3، كه برگ‌ها و قسمت‌هاى جزئى از آن مجموعه ارزشمند خدادادى است، پیامبر در زمان حیات به فاطمه3 ارزانى داشت كه بعدها كامل گشت و به نام مصحف فاطمه3 در اختیار امامان معصوم: قرار گرفت. چرا كه بخشى از آن مصحف در زمان پیامبر6 در اختیار جابر بن‏ عبدالله انصارى[4] قرار گرفت كه هم‏اكنون همین صحیفه در جوامع حدیثى شیعى در دسترس علاقه‏مندان است.

[1] . بصائر الدرجات، ص ‏156، 157، 161؛ بحارالانوار، ج‏26، ص 40 و46 و 48؛ ج‏47، ص 271.

[2] . بحارالانوار، ج ‏26، ص 42.

[3] . بحارالانوار، ج ‏26، ص‏39.

[4] . جابر بن عبدالله پانزده سال پیش از هجرت در مدینه به دنیا آمد، از طایفه خزرجیان بود. او و پدرش عبدالله بن‏حرام از پیشتازان اسلام بودند. پدرش در جنگ احد به شهادت رسید. جابر از مسلمانان پیش از هجرت و از اصحاب با فضیلت رسول خدا(ص) بود كه در 19 غزوه، از جمله جنگ بدر در ركاب پیامبر6 حضور داشت و در جنگ صفین نیز در ركاب على7 جنگید. این محدث بزرگ شیعه در اواخر عمر نابینا شد و با همان حال، همراه عطیه عوفى در اولین اربعین به زیارت كربلا آمد. وى آخرین فردى بود كه از حاضران پیمان عقبه بود. بدن او را به جرم دوستى اهل بیت، در زمان حجاج داغ نهادند و سرانجام در سال 78 هجرى قمرى، در سن نود و چند سالگى در حالى كه نابینا بود از دنیا رفت و در بقیع به خاك سپرده شده. (فرهنگ عاشورا، جواد محدثى، ص‏127).