ترتيب اثر دادن به سوء ظن به دو گونه است:

ترتيب اثر قلبي؛ که علماي اخلاق از آن به عقد القلب تعبير کرده‌‌اند. آن است که انسان گمان خود را، که در ابتدا يک تصور ساده و خاطره زودگذر بيش نيست در ذهن بسپارد، سپس آن را پرورش دهد و به صورت نوعي باور (عقد قلب) در آورد، به طوري که امر بر خودش نيز مشتبه شود و گمانش را به جاي يقين بگيرد و آثار علم و يقين بر آن بار کند. در چنين وضعي، انسان نسبت به دوستش بد گمان شده و حس اعتمادش سلب مي‌گردد. اين حالت نوعي بيماري روحي و اخلاقي است که در صورت شمول و عموميّت، اساس زندگي را متزلزل مي‌کند و جامعه را به فساد و تباهي مي‌کشد.

ترتيب اثر عملي، که عملا به صورت تهمت و غيبت يا تضييع حقوق ديگران تحقق مي‌پذيرد.