فاطمه3 فرمود: «كَلَّا بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْراً» 

نه چنين است که مي‌گويند، بلکه هواهاي نفساني بر شما غالب شده است.

نفس انسان، موجود و پدیده پیچیده‌ای است که با توجه به نوع تربیت و تعلیم آن، به شکل و قالبی خاص در می‌‌آید و سرنوشت انسان را رقم می‌زند شناخت نفس که بخشی مهم از وجود انسان است، به او کمک می‌کند تا با آگاهی و علم و دانش بیشتری، به خود و امکانات و توانمندی‌ها و محدودیت‌هایش بنگرد و راهی به سوی شناخت آفریننده خود بیابد.

چیستی نفس و ضرورت شناخت آن، در واژه شناسی ارتباط تنگاتنگی با واژه دم دارد. از همین واژه نفس، تنفس به معنای نفس کشیدن به کار رفته. چنانکه معادل لغوی نفس در فارسی به معنی خود است. و وقتی گفته می‌شود؛ من عرف نفسه، یعنی کسی که خود را شناخت.

شناخت نفس به جهات مختلف و متعددی ضروری است؛ زیرا شناخت نفس به معنای شناخت خویشتن خویش است و انسان برای زندگی در این دنیا نیازمند آن است که خود را بشناسد.