بدان که اجتماع در دعا و ذکر، فضيلت دارد و خداي متعال حلقهها و مجلسهاي ذکر را دوست ميدارد؛ چنانکه در کتاب «کافي» از حضرت صادق7 منقول است که؛ نباشند گروهي که برسند به چهل نفر و بخوانند پروردگار خود را از براي مطلبي، مگر آنکه خداي متعال مستجاب گرداند دعاي ايشان را و اگر چهل نباشند، چهار باشند و بخوانند پروردگار خود را ده مرتبه، مستجاب گرداند خداي تعالي دعاي ايشان را و اگر چهار نباشند و يک نفر باشد و بخواند پروردگار خود را چهل مرتبه، مستجاب گرداند خداي متعال، دعاي او را.
هم در کتاب کافي، از آن حضرت منقول است که فرمود: پدرم حضرت امام محمّد باقر7 هرگاه چیزی او را اندوهگين ميکرد، زنان و طفلان را جمع ميکرد؛ پس دعا ميکرد و ايشان آمين ميگفتند.
و در کتاب مکارم الاخلاق نقل است از سيّد کاينات6 که ننشينند جماعتي و ذکر خدا گويند مگر آنکه ملايکه در دور ايشان درآيند و فراگيرد ايشان را رحمت الهي و نازل شود بر ايشان آرامش و آسايش و ياد کند ايشان را خداي تعالي نزد مقرّبان خود.
يکي از زيباترين جلوههاي ارتباط عاشقانه با خدا و اساسيترين راههاي سير و سلوک، ذکر است؛ يعني مترنّم بودن زبان و قلب انسان به اسماء حُسناي الهي و شاداب نگه داشتن گُل روح، در زير باران ياد حق و ذکر خدا، از ياد بردن هستي محدود خويش در رهگذر ياد اسماي الهي است و تداوم و استمرار آن زنگار گناهان را از روي دل ميزدايد؛ زيرا غفلت و فراموشي حق تعالي، ساحت دل را مکدّر ميکند ذکر خداوند آثار و ثمرات اعجاب آور و با شکوهي دارد.
يکي از بهترين اذکار ذکر تسبيح (سُبْحَانَ اللَّـهِ) است که احاديث مختلفي وجود دارد که براي گفتن ذکر «سُبْحَانَ اللَّـهِ» به تنهايي ثوابهايي قرار داده شده است:
1 . پيامبر اسلام6 فرمود: «هر که سه مرتبه «سُبْحَانَ اللَّـهِ» بگويد: بهتر است از راندن صد شتر [که با خود به حج برد تا آنها را از براي خدا قرباني کند]».[1]
2 . مردي از امام علي7 پرسيد، اي ابو الحسن! تفسير «سُبْحَانَ اللَّـهِ» چيست؟ آن حضرت فرمود: «بزرگ داشتن عزّت و شکوه خداوند، بزرگ و پاک دانستن او از هر آلايشي که مشرکين به ساحت مقدسش نسبت دهند، لذا هر وقت بندهاي اين کلمه را بگويد همه فرشتگان براي او طلب رحمت نمايند».[2]
3 . امام باقر7 فرمود: «هر کس در مسجد خيف در منا صد مرتبه «سُبْحَانَ اللَّـهِ» بگويد خداوند تعالي ثواب آزاد کردن يک بنده، در نامه عمل او بنويسد».[3]
4 . امام باقر7 به نقل از رسول خدا6 فرمود: «هر کس که «سُبْحَانَ اللَّـهِ» بگويد، خداوند درختي در بهشت برايش ميکارد».[4]
[1] . کليني، محمّد بن يعقوب، الکافي، محقق و مصحح غفاري، علي اکبر، آخوندي، محمّد، ج 2، ص 505.
[2] . شيخ صدوق، معاني الاخبار، محقق و مصحح غفاري،علي اکبر، ص 9 ـ 10.
[3] . شيخ حر عاملي، محمّد بن حسن، وسايل الشيعه، ج 5، ص 269 ـ 270.
[4] . شيخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 11.