حضرت على7 که با خدعه‌‌ها و نیرنگ‌‌ها و فعالیت‌هاى اغواگر نفس امّاره آشناست، و به خوبى از پس مبارزه با آن برآمده، تابلوى گویایى از نفس امّاره به تصویر کشیده است نفس امّاره فریبکار همچون انسان‌هاى دو رو چاپلوسى مى‌‌کند و (این دشمن خطرناک) در لباس دوستى مهربان جلوه مى‌‌کند تا خدعه و نیرنگش مؤثر شود، آنگاه چهره واقعى اش را نشان مى‌‌دهد و همچون دشمنى قدرتمند بر انسان مسلّط مى‌‌شود![1]

حضرت على7 دو ویژگى براى نفس امّاره ذکر نموده، که توجّه به آن مى‌‌تواند انسان را از شرّ وسوسه‌‌هایش نجات دهد. نخست اینکه نفس امّاره موجودى تسویل گر، حقّه باز و فریبکار است. دیگر اینکه دو چهره و منافق است، در ابتداى کار چهره واقعى خویش را نشان نمى‌‌دهد، بلکه از در دوستى و دلسوزى وارد مى‌‌شود، تا بتواند انسان را از بندگى خدا منصرف کند. مثلا هنگامى که کسى موفّق به انفاق نمى‌‌شود و در زیر ضربات شلاّق نفس لوّامه قرار مى‌‌گیرد، به او مى‌‌گوید: اشکالى ندارد، زیرا هدف تو کارى مهمتر، یعنى تأمین آتیه همسر و فرزندانتان بوده است! یا اگر کار خیر دیگرى را ترک کرده و مورد سرزنش نفس لوّامه قرار گرفته، به او مى‌‌گوید بعداً توبه مى‌‌کنى!

[1] . میزان الحکمه، ج10، باب 3916، ح 20465 .