آنچه در آيات و اخبار از آن نهي شده؛ ظن سوء است که همان گمان نزديک به يقين است، به گونه‌اي که موجب تمايل نفس به قبول آن شود. به اين معني که گمان بد را به دل راه دهد و به آن معتقد شود، لکن مجرّد گذشتن چيزي به خطور در ذهن، ظن مذموم و ناپسند نيست و وجه تمايز سوء ظن، از صرف خطور امري به ذهن، اين است که به واسطه سوء ظن تغیيري در دل، احساس مي‌شود. مثلا؛ الفت و محبّت به نفرت و دشمني تبديل مي‌شود و يا رفتار و معاشرت انسان نسبت به گذشته تفاوت مي‌کند و دليل اين بيان گفتار پيامبر اکرم6 است که فرمود: «ثَلَاثٌ فِي الْمُؤْمِنِ لَا يُسْتَحْسَنُ وَ لَهُ مِنْهُنَّ مَخْرَجٌ فَمَخْرَجُهُ مِنْ سُوءِ الظَّنِّ أَنْ لَا يُحَقِّقَه‏؛ سه چيز است که براي مؤمن پسنديده نيست و راه فرار از آن‌‌ها براي او مهيا است ـ راه گريز از سوء ظن اين است که آن را به عمل در نياورد، يعني در دل به گمان خود معتقد نشود و به معرض عمل در نياورد، نه در قلب و نه در جوارح.[1]

[1] . بحار الانوار، ج 72، ص 201، باب 62.