1ـ گوشه گيري: يکي از زیانهاي فردي سوء ظن اين است که شخص بد گمان به دليل عدم اعتماد به مردم، هميشه در رنج و ناراحتي به سر ميبرد و به گمان بد خود ديگر کسي را نمييابد که با او معاشرت کند، چون افراد بدين به خاطر ترسي که از مردم دارند و آنان را مورد اعتماد خود نميدانند، و جز اين که گوشه نشيني اختيار کرده و دور از اجتماع زندگي کنند و به طور کلي روابط خود را با مردم قطع نمايند، چارهاي ندارند. زيرا از همه ميترسند. حضرت علي7 فرمود: «مَنْ لَمْ يُحْسِنْ ظَنَّهُ اسْتَوْحَشَ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ؛ کسي که بدبين است از همه وحشت دارد.[1]
2ـ سوء ظن غيبت قلبي است. علماي اخلاق سوء ظن را يکي از مصاديق غيبت قلب ميدانند، به اين معني که؛ اگر انسان در دل و ضمير خود نسبت به برادر مسلمان بدبين شد در دل از او غيبت کرده است و از ديدگاه دين مقدس اسلام، گذشته از ممنوع بودن گناه، فکر گناه نيز ناپسند است چون فکر گناه سبب ميشود که انسان صفاي روح خود را از دست بدهد.
امير مؤمنان حضرت علي7 فرمود: «مَنْ كَثُرَ فِكْرُهُ فِي الْمَعَاصِي دَعَتْهُ إِلَيْهَا؛ کسي که زياد درباره گناهان فکر کند گناهان او را به سوي خود ميکشند.[2]
[1] . غرر الحکم، ص 254.
[2] . غرر الحکم، ص 289.