«اصحاب المشئمه»، تعبيري ديگر از اصحاب شمال در قرآن است. قرآن از اصحاب شمال با عناوين ديگري نيز ياد كرده است: «مكذّبين»، «ضالّين»[1] ؛ «كافر»[2] ؛ «أعمي»[3] ؛ «مَن اوتِي كِتـبَهُ وراءَ ظَهرِه»[4] و «مَن اوتِي كِتـبَهُ بِشِمالِهِ».[5]

راز نامگذاري اين گروه از افراد به اصحاب شِمال را مي‌توان در موارد زير خلاصه كرد:

1. نامه عمل آنان در قيامت به دست چپشان داده ‌مي‌‌شود و آن نوعي بيم دادن به آنهاست؛ زيرا عرب تحويل نامه به دست راست را نشانه پذيرش و تكريم و به دست چپ را علامت ردّ و اهانت مي‌داند.[6]

2. آنان زندگي را در پوچي، پستي و پليدي گذرانده و با كفر به آيات الهي بر خلاف راه حق و سعادت گام برداشتند و فرجام آنان در آمدن به دوزخ و عذاب فراوان است.[7]

3. عالم هستي داراي دو جانب راست و چپ است. جانب راست آن ملكوت اعلا و جانب چپ آن ملكوت اسفل و جايگاه ارواح اشقيا و فرشتگان عذاب و نويسنده بدي‌ها و دوزخ بدكاران است.[8]

با ‌استفاده از آياتي كه از سقوط اصحاب شمال در جهنّم، عذاب دردناك آنها و حال و وضع آنان در آخرت سخن مي‌گويد، مي‌‌توان اموري را عوامل سقوط و عذاب اصحاب شمال دانست:

[1] . سوره واقعه، آيه 93.

[2] . سوره بلد، آيه 19.

[3] . سوره اسراء، آيه 72.

[4] . سوره انشقاق، آيه 10.

[5] . سوره حاقه، آيه 25.

[6] . سوره حاقّه، آيه 25 و تفسير ماوردي، ج ‌6 ، ص ‌84.

[7] . سوره بلد، آيه 19 و التحقيق ، ج ‌14، ص ‌270.

[8] . سوره مطففين، آيه 7 و تفسير صدرالمتالهين ، ج ‌7، ص ‌22‌ ـ ‌23.