حضرت امیر7 فرمود: انسان چیزی را که میشناسد؛ اگر ظاهرش را شناخت، باید باطنش هم بشناسد؛ اوّلش را دید، آخرش هم باید ببیند؛ سطحش را دید، عمقش را هم باید ببیند؛ پایینش را دید، بالایش را هم باید ببیند؛ آنگاه حق برایش مشخص میشود. در قرآن کریم آمده که اینها که از قیامت غافلند، اینها ظاهر را میبینند، باطن را نمیبینند ! ﴿یَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ﴾[1]. این تقابل بین ظاهر و آخرت نشان میدهد که آخرت، باطن دنیاست. ما دنیا داریم، آخرت داریم، ظاهر داریم و باطن.
نابودی باطل نیاز به عامل ندارد. اگر احیاناً بیگانهای چند روزی موقعیتی دارد و به اصطلاح، طرفی بسته است، اینها کف روی آبند ! لازم نیست کسی کف روی آب را از پا در بیاورد! این کفها بدون هیچ عاملی از بین میروند. فرمود: باطل در عالم همین طور است. اگر کسی با زد و بند بالا آمد، یا بر خلاف توحید بالا آمد، اگر کسی با زور به جایی رسیده، بدون زور پایین میآید؛ این خاصیّت این عالم است.
[1]. سوره روم، آیه7 .