زمينهاى يهود بنى نضير، بخشى از املاك خالصهى رسول خدا6 بود. زيرا بدون جنگ و لشگركشى فتح شده بود. در اينگونه اموال پيغمبر اكرم6 اختيار تام داشت به هر مصرفى كه صلاح بداند صرف كند. رسول خدا6 اموال منقول آن را در بين مهاجران تقسيم نمود. قسمتى از آن زمينها را به خودش اختصاص داد و به حضرت على7 دستور داد آنها را تصرف كند.
بعداً همينها را وقف نمود و جزء صدقات قرار داد. در زمان حيات، توليت آنها با خودش بود و بعد از وفات، توليت بر عهدهى حضرت على و فاطمه8 و فرزندانشان افتاد.[1]
يكى از علماى يهود بنى نضير به نام «مخيرق» مسلمان شد و اموالش را به رسول خدا بخشيد. از جمله هفت مزرعه و بستان داشت به نامهاى: ميثب، صافيه، دلال، حسنى، برقه، اعوف، مشربه ام ابراهيم، همه را به رسول خدا6 بخشيد حضرت هم آنها را وقف نمود.[2]
بزنطى مىگويد: راجع به مزارع هفتگانه فاطمه3 از حضرت رضا7 سئوال كردم فرمود: موقوفات رسول خدا6 بود كه به حضرت زهرا3 رسيد. پيغمبر اكرم به مقدار احتياجات خويش از محصول آنها برداشت مینمود. وقتى وفات كرد عباس دربارهى آنها با حضرت فاطمه منازعه نمود. پس على بن ابى طالب7 و ديگران شهادت دادند كه آن املاك موقوفه است.
حلبى و محمد بن مسلّم روايت كردهاند؛ كه از حضرت صادق7 راجع به صدقات رسول خدا6 و فاطمه3 سئوال كرديم، فرمود: مال بنىهاشم و بنىالمطلب است.[3]
ابو مريم مىگويد: از حضرت صادق7 راجع به صدقات رسول خدا6 و حضرت على8 سئوال كردم فرمود: براى ما حلال است. صدقات فاطمه مال بنى هاشم و بنى المطلب است.[4] رسول خدا6 املاك مذكور را كه در اطراف مدينه بود وقف نمود و توليت آنها با حضرت فاطمه و حضرت على8 بود. املاك مزبور يكى از موارد نزاع حضرت زهرا3 با ابوبكر بود.
ظاهرا حضرت فاطمه در اين مورد پيروز شد و صدقات مدينه را تحويل گرفت، به قرينهى اين كه در هنگام وفات دربارهى آنها وصيت كرد و توليت آنها را به على بن ابى طالب7 و فرزندانش واگذار نمود. ليكن مجلسى عليه الرحمه نقل مىكند كه ابوبكر اصلا چيزي به فاطمه نداد. اما وقتى عمر به خلافت رسيد صدقات مدينه را به على بن ابى طالب و عباس واگذار كرد. ولى خيبر و فدك را نداد و گفت: اينها صدقات رسول خداست براى حقوق لازم و پيش آمدها.
صدقات مدينه در دست حضرت على7 بود و عباس در اين مورد با آن جناب مرافعه كرد ليكن على پيروز شد. بعد از او در دست امام حسن و بعد از او در دست امام حسين بود. بعد از او در دست عبداللَّه بن حسن بود تا اينكه بنى عباس به خلافت رسيدند و آن صدقات را از بنى هاشم گرفتند.[5]
[1] . بحار، ج 20، ص 173، مناقب ابن شهر آشوب، ج 1، ص 197.
[2] . فتوح البلدان، ص 31، سيرهى ابن هشام، ج 2، ص 165.
[3] . بحارالانوار، ج 22، ص 226.
[4] . بحارالانوار، ج 22، ص 297.
[5] . بحارالانوار، ج 42، ص 300.