قبـل از آنکه بـه متن، ترجمه و شرح و تحلیل خطابـه حضرت زینب کبـرا3 در کوفه» بـپـردازیم، تـوجه بـه چند نکتـه لازم است.

1. این خطبه را عالمان و محدثانی چون: «ابـن طیفور» متوفای 380 ه'، «احمدبن علی بن ابیطالب طبرسی» متوفای 620 ه'، «سیدبن طاووس» متـوفای 664 ه'، و مورخان و محدثـان دیگری در آثـار خود آورده‌اند.

1. صحیح‌‌تر بـه نظر می‌‌رسد. «شیخ طوسی» و «سید محسن امین» هم، در بـاره او می‌‌نویسند: «کان من أصحـاب الامام السجاد7».
2. 3 دخـتـر علی7 و فاطمه زهرا3 در پنجم جمادی الاول سال پـنجـم هجـرت در مدینه بـه دنیا آمده و در محـرم سـال 61 هجـرت این خـطبـه را در کـوفـه ایراد فرموده، آن بزرگوار 56 سال سن داشته است.

4. اهمیت محتوای این خطبه آنگاه روشن‌‌تر می‌شود که بـدانیم زنی 56 ساله، در حال اسارت، در محاصره دشمنان مسلح و سفاک و داغدار مرگ شش بـرادر، چـهار بـرادرزاده، دو فرزند و بـالاخره مرگ ده‌‌ها عزیز و یاور دیگر، آن را ایراد نموده و با بیان مطالب حساب شده خود به افشاگری، پاسخگویی و تأثیر گذاری انقلابـی پرداخته است.

5. بـا توجه بـه اینکه در نسخه‌‌های مختلف اندکی تفاوت لفظی در متن خطبه وجود دارد، ما متن خطبه «ملهوف» و «بـحار الانوار» که هم تـفـاوت کمتـری دارند و هم کامل‌‌تر بـه نظر می‌‌رسـند مطرح می‌‌کنیم و ملاک ارزیابی قرار می‌‌دهیم.