وقتی که زینب به سن ازدواج رسید، علی برای او کسی را که در شرافت ‏خانوادگی ‏شایستگی همسری او را داشت ‏برگزید، خواستگاران فراوانی از جوانان محترم وثروتمند بنی‏هاشم و قریش برای زینب می‏آمدند، ولی برای نوگل خاندان پیغمبر و بانوی خردمند بنی‏هاشم، عبدالله ‏بن جعفر از همه شایسته‌‏تر بود.

پدر عبدالله، جعفر بن ابی‏طالب است که ذوالجناحین (دارای دو بال) و ابوالمساکین (پدر بینوایان) لقب یافت. جعفر، برادر تنی علی و محبوب پیغمبر بود، ابوهریره در باره جعفر می‌گوید:

پس از رسول خدا6، بهتر از جعفر بن ابی‏طالب کسی نبود.

جعفر هنگام ستمگری و سخت‌گیری قریش، برای حفظ دینش به حبشه‏ هجرت کرد، و وقتی که از حبشه با عده‏ای از مسلمانان به مدینه بازگشت، رسیدن او به مدینه با فتح خیبر مصادف شد، رسول خدا، جعفر را در بغل گرفت و بوسید و چنین گفت:

«نمی‏دانم از آمدن جعفر دل‏ شادترم و یا از فتح خیبر».

و نیز از رسول خدا شنیده شد که می‏فرمود:

«مردم از ریشه‏های گوناگون هستند، و من و جعفر از یک ریشه هستیم‏».

جعفر با سپاهی که در سال هشتم هجرت به سوی روم می‏رفت، عازم جهاد با رومیان شد.

رسول خدا6 چنین قرار داده بود که فرماندهی سپاه با زیدبن حارثه[1] باشد و اگر اوکشته شود فرماندهی با جعفربن ابی‏طالب خواهد بود. .[2]

سپاهیان اسلام رفتند، تا به‏حدود بلقاء رسیدند، در آن جا با سپاهیان هرقل روبه‏روشدند.

مسلمانان در دهکده موته جای گرفتند و جنگ خونینی در گرفت و زیددر حالی که پرچم اسلام را در دست داشت و جنگ می‏کرد، رومیان او را بانیزه‏های خودشان قطعه قطعه کردند.

جعفر، پرچم را به دست گرفت و به نبرد پرداخت. تااین که دست راستش از تن‏جدا شد. جعفر علم را به‏دست چپ گرفت و به نبرد ادامه داد، دست چپش هم جداشد. علم را در بغل گرفت و آن قدر پای‏داری کرد تا کشته شد. جعفر نخستین فرزندابوطالب است که در راه اسلام کشته شده.

مادر عبدالله ‏بن جعفر، اسماء دخت عمیس است، وی خواهر میمونه همسر پیامبر6‏و سلمیٰ همسر حمزهٔ‏ بن عبدالمطلب و لبابه همسر عباس ابن عبدالمطلب است.[3]

جعفر با اسماء ازدواج کرد و او مادر همه فرزندان جعفر است. اسماء پس از شهادت جعفر به ‏همسری ابوبکر درآمد و برای او محمد بن ابی بکر را آورد و پس از مرگ ابوبکر، علی ‏بن ابی‏طالب او را گرفت، اسماء برای علی، یحیی و محمد اصغر را آورد.

(واقدی در تاریخش می‌گوید که عون و یحیی را بیاورد. )

شوهر زینب، عبدالله‏ بن جعفر، در حبشه متولد شد، عبدالله، نخستین نوزاد است ‏از مسلمانان مهاجر به حبشه که در آن دیار به دنیا آمده است.

ابن حجر در اصابه[4] نقل می‌کند که رسول خدا فرمود:

«خوی و خلقت عبدالله به ‏من می‏ماند» سپس دست راست عبدالله را گرفته و سه بار فرمود:

«بارالها! خاندان جعفر را برقرار بدار و کسب و کار را برای عبدالله مبارک گردان‏».

و سپس می‌فرماید: «من در دنیا و آخرت سرور آن‌‌ها هستم‏».

عبدالله مردی بود بزرگ، جوان مرد، دلیر، پاک‏دامن، و مرکز جود و سخا نامیده‏شد؛ احسان فروشی نمی‏کرد و نیکی را نمی‏فروخت و هیچ مستمندی را از در خانه‏اش ناامید بر نمی‏گردانید. محمد بن‏ سیرین می‌گوید:

بازرگانی شکری به مدینه آورد و به فروش نرفت. این خبر به عبدالله بن جعفررسید. به پیش‏کارش فرمان داد که آن شکر را بخرد و به مردم ببخشد.

یزیدبن معاویه مال گزافی به طور هدیه برای او فرستاد. موقعی که مال به دست‏ عبدالله رسید، آن را میان اهل مدینه قسمت کرد و از آن به منزل خود هیچ نبرد.

این شعر عبدالله‏بن قیس رقیات است که می‌گوید:

من مانند فرزند نامدار و سفید بخت جعفر هستم. او چون می‏دانست که مال باقی‏نخواهد ماند، به مستمندان و بی‏چارگان ببخشید و نام خود را جاویدان کرد.

و این سخن عبدالله ‏بن ضرار است که در ستایش عبدالله‏می گوید:

ای فرزند جعفر، تو بهترین جوان مردان هستی و برای هر کس که در خانه‏ات رابزند و فرود آید بهترین میزبانی.

میهمانانی بسیار در نیمه شب به خانه تو آمدند، هر غذایی که خواستند آماده بود وچه سخنان شیرینی از تو شنیدند و چه گشاده رویی‏هایی از تو بدیدند.

ابن قتیبه در عیون‏ الاخبار نقل می‌کند[5] که هنگامی‏ که معاویه از مکه باز می‏گشت، به مدینه آمد و هدایا و مال بسیاری برای حسن و حسین8 و عبدالله ‏بن ‏جعفر و محترمان‏ دیگر قریش فرستاد.

به فرستادگان سفارش کرد که پس از رسانیدن مال، قدری درنگ کنند و ببینند هرکدام با هدایای خود چه می‏کنند. وقتی که فرستادگان رفتند که هدایا را برسانند، معاویه به اطرافیان خود روی کرده، چنین گفت:

اگر بخواهید، به‏شما می‏گویم که هر کس با هدیه‏اش چه خواهد کرد.

اما حسن، مقداری از عطریات هدیه‏اش را به زنان خود داده و بقیه را به هر کس‏که نزد او بود، می‏بخشد.

اما حسین، از کسانی که پدرانشان در صفین کشته شده و یتیم شده‏اند، شروع‏ می‌کند، اگر چیزی بماند، شترهایی قربانی کرده و تقسیم می‌کند و شیر تهیه کرده ‏به مردم می‏دهد.

اما عبدالله‏ بن جعفر، به غلام خود می‌گوید: بدیح، قرض‏های مرا ادا کن و اگرچیزی ماند وعده‏هایی که به مردم داده‏ام انجام بده.

فرستادگان که بازگشتند و هر چه دیده بودند گزارش دادند، همان‏طور بود که‏معاویه گفته بود.

عبدالله در بخشش‌های خود اسراف می‏کرد، و از آن که مالش از میان برود و یا به ‏دشمنانش برسد ابایی نداشت.

اگر در کفش به ‏جز جانش نباشد، همان را خواهد بخشید، حاجتمند باید از خدای‏ بپرهیزد که آن را تقاضا نکند.

زناشویی مبارک بارور شد؛ زینب دختر زهرا برای عبدالله بن جعفر چهار پسر آورد: علی، محمد، عون اکبر، عباس، هم چنان که دو دختر آورد که یکی از آن دو ام‏کلثوم است که معاویه با زیرکی سیاسی خود می‏خواست او را به همسری یزید در آورد، تا از پشتیبانی بنی‏هاشم استفاده کند. عبدالله، اختیار دختر را به‏ دست‏خالوی ‏او امام حسین7 داد، آن حضرت هم دختر را به پسر عمویش قاسم ‏بن محمد بن ‏جعفر بن ‏ابی‏طالب تزویج کرد.

ازدواج زینب میان او و پدر و برادرانش جدایی نینداخت، محبت امام علی‏به دختر و برادر زاده‏اش به ‌اندازه‏ای بود که آن دو را هم‏چنان نزد خود نگاه داشت تا وقتی که علی زمام‏دار مسلمانان شد و کوفه را پایتخت قرار داد، آن دو با آن حضرت‏ به کوفه آمدند و در مرکز خلافت زیر سایه امیرالمؤمنین7 می‏زیستند.

در جنگ‌های آن حضرت، عبدالله در کنار عموی خود ایستاده و نبرد می‏کردویکی از سرداران آن حضرت در صفین بود.

مردم که می‏دانستند عبدالله نزد دودمان پیغمبر ارزش واحترامی دارد، اوراوسیله‏ای پیش امیرالمؤمنین7 و دو فرزندش حسن و حسین8 قرار می‏دادند؛ چون که‏ خواهش او رد نمی‏شد و امیدش ناامید نمی‏گردید.

در اصابه از محمد بن سیرین نقل می‌کند که یکی از دهقانان اراضی سواد[6] ازعبدالله خواست که در باره حاجتی باعلی سخن گوید، علی حاجت آن مرد را برآورد. آن مرد چهل هزار دینار برای عبدالله فرستاد، عبدالله آن را نپذیرفت و چنین‏گفت: مانیکوکاری را نمی‏فروشیم.[7] .

ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطالبیین[8] نقل می‌کند:

وقتی که حسن‏بن علی7 از دنیا رفت، اهل بیت پیغمبر بنابر وصیتی که امام حسن‏نموده بود خواستند که آن حضرت را در کنار رسول خدا6 به ‏خاک سپارند، بنی‏امیه اسلحه پوشیده و مانع شدند و مروان حکم چنین می‏گفت:

چه جنگ‌هایی که از صلح بهتر است؟ آیا عثمان را در دورترین نقاط بقیع دفن‏کنند، ولی حسن در خانه رسول خدا6 دفن شود؟ تا من بتوانم شمشیر بردارم، هرگز این کار نخواهد شد.

حسین نپذیرفت و گفت: چاره‏ای نیست جز آن که برادرش در کنار جدش‏به خاک سپرده شود. اگر عبدالله جعفر پا در میان نمی‏گذاشت نزدیک بود فتنه‏ای روی دهد.

او به پسر عمویش حسین عرض کرد:

تو را به حق من که کلمه‏ای بر زبان نیاوری.

عبدالله، عمو زاده خود حسن را به سوی بقیع برد و در همان جایی که مادرش ‏زهرا به‏ خاک سپرده شده بود[9] دفن گردید[10] و مروان حکم بازگشت.