حافظ خطیب بغدادی نیز به شرح حال ابن خراش میپردازد. وی پس از ذکر مشایخ و راویان در توصیف وی چنین مینویسد:
ابن خراش از کسانی است که برای اخذ حدیث سفرهای زیادی را به عراق، شام، مصر و خراسان رفته است. او به قدرت حافظه و شناخت حدیث وصف شده است.
گفتنی است که خطیب بغدادی سخن ابن خراش را دربارهی حدیث «إِنَّا مَعَاشِرَ الْأَنْبِيَاءِ» نقل نکرده است. فقط همان را که ذهبی از ابن عَدی و او از عبدان روایت کرده نقل نموده است. البتّه همان روایت را نیز تحریف کرده و متن آن را تغییر داده و چنین نوشته است:
ابو سعد مالینی به ما خبر داد که عبداللّه بن عَدی به او گفت: از عبدان شنیدم که او میگفت: تاجری دو هزار درهم به ابن خراش بخشید تا در بغداد مکانی بسازد و در آن جا حدیث بگوید. امّا ابن خراش از آن استفاده نکرد، هنگامی که تمام شد از دنیا رفت .[1]
این در حالی است که ابن جوزی هیچ یک از این دو سخن را نیاورده است. وی در شرح حال ابن خراش این گونه گفته است:
او از کسانی است که برای اخذ حدیث سفرهای زیادی را به شهرهای مختلف رفته، و به قدرت حافظه و شناخت حدیث وصف شده است. تنها عیبی که دارد این است که او به رافضی بودن متّهم است .[2]
جلال الدین سیوطی نیز به شرح حال ابن خراش پرداخته و سخن او را دربارهی آن حدیث نقل کرده است، ولی آن را تحریف نموده و نوشته است:
عبدان میگوید که به ابن خراش گفتم: حدیث «مَا تَرَكْنَاهُ صَدَقَةٌ» چگونه است؟
پاسخ داد: باطل است.
عبدان گوید: او احادیث مرسل را نقل میکرد و... .[3]
سیوطی این عبارت را که ابن خراش مالک بن اوس را متّهم به دروغگویی مینمود، حذف کرده است.
[1] . تاریخ بغداد: 10 / 280.
[2] . المنتظم: 7 / 291.
[3] . طبقات الحفاظ: 301.