محدثان و مفسران شیعه و گروهی از دانشمندان سنی مینویسد:
وقتی آیه ﴿وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ﴾[1] نازل شد پیامبر6 دختر خود حضرت فاطمه را خواست و فدک را به وی واگذار کرد.[2]
ناقل این مطلب ابوسعید خدری یکی از صحابه بزرگ رسول اکرم6
است.
کلیة مفسران شیعه و سنی قبول دارند که آیه در حق نزدیکان و خویشاوندان پیامبر نازل شده است و دختر آن حضرت بهترین مصداق «ذَا الْقُرْبى» است. حتی هنگامی که مردی شامی به علی بن الحسین زین العابدین7 گفت: خود را معرفی کن، آن حضرت برای شناساندن خود به شامیان آیة فوق را تلاوت کرد و این مطلب چنان در میان مسلمانان روشن بود که آن مرد شامی، در حالی که سر خود را به عنوان تصدیق حرکت میداد، به آن حضرت چنین عرض کرد:
به سبب نزدیکی و خویشاوندی خاصی که با حضرت رسول دارید خدا به پیامبر خود دستور داده که حق شما را بدهد.[3]
خلاصة گفتار آنکه آیه در حق حضرت زهرا3 و فرزندان وی نازل شده و مورد اتفاق مسلمانان است، ولی این مطلب که هنگام نزول این آیه پیامبر6 فدک را به دختر گرامی خود بخشید مورد اتفاق دانمشندان شیعه و برخی ازدانشمندان سنی است.
[1] . سورهء اسراء، آیهء ۲۶ یعنی حق خویشاوندان و مساکین و در راه ماندگان را بپرداز.
[2] . مجمع البیان، ج ۳، ص ۴۱۱؛ شرح ابن ابی الحدید، ج ۱۶، ص ۲۶۸ الدر المنثور، ج ۴ ص ۱۷۷.
[3] . الدر المنثور، ج ۴ ص ۱۷۶.