borhani برهانی آفرینش خلق درباره  خداشناسی
منشور بین المللی اسلام «جلد اول»
منابع خطابه حضرت زهرا

خطابه حضرت زهرا3 با اسناد زیادی نقل شده که بسیاری از آنها به دست ما نرسیده و یا اگر رسیده متن کامل خطبه را همراه نداشته و فقط قسمت‌هایی از آن را نقل کرده است. اسنادی که تاکنون به دست ما رسیده و خطبه کامل حضرت را برای ما نقل کرده باشد 22 سند است که ذیلا به عنوان پشتوانه متن آماده شده خطبه عینا ذکر می‌‌شود.

[1]

 

 


[1] . این اسناد از 17 منبع به شرح زیر استخراج شده است:

    1. دلائل الامامه، ابوجعفر محمد بن جریر طبری امامی از علمای قرن پنجم، چاپ قم، موسسه بعثت، 1413: ص 109 - 129.

    2. الاحتجاج، ابومنصور احمد طبرسی متوفای 548 چاپ قم، : ج 1 ص 131 - 146.

  1. :، ابوالحسن علی بن عیسی اربلی متوفای 693، چاپ بیروت، دار الکتاب
             الاسلامی، ج 2، ص 105 - 120 .

    4. شرح نهج البلاغه، ابن میثم بحرانی متوفای 679، چاپ بیروت، 1401، دار العالم الاسلامی: ج 5 ص 105.

    5. الشافی فی الامامه، سید مرتضی علیم الهدی متوفای 436، چاپ تهران، موسسه الصادق، 1410: ج 4 ص 69 - 78.

  1. :، قاضی نعمان مغربی متوفای 363، چاپ قم، جامعه مدرسین: ج 3
            ص 34 - 40.

    7. الطرائف، سید رضی الدین علی بن طاووس متوفای 664، چاپ قم، 1400: ص 263 - 266.

    8. الدر النظیم فی مناقب الائمه اللهامیم، جمال الدین یوسف بن حاتم شامی از علمای قرن هفتم، چاپ قم، جامعه
            مدرسین 1420: ص 465 - 483.

    9. الکتاب المبین، محمد بن عبدالنبی نیشابوری متوفای 1232، نسخه خطی کتابخانه آیه الله مرعشی قم، شماره
       1875، ص 190.

  1. 7، حسین بن بدرالدین حسنی یمنی متوفای 670، نسخه خطی کتابخانه
               مرکز الابحاث العقائده فم: ص 27، 276 - 287.

    11. منال الطالب فی شرح طوال الغرائب، مبارک بن محمد بن اثیر متوفای 606، چاپ مکه، جامعه ام القری، 1399،
             ص 501 - 507، 528 - 529.

    12. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید المتوفی 656، چاپ مصر، دار احیاء الکتب العربیه، ج 16 ص 211 - 215، ص 223 - 234.

    13. التذکره الحمدونیه، ابن حمدون محمد بن حسن متوفای 562، چاپ بیروت، دار صار، 1996، ج 6 ص 255 - 259 ح 628.

    14. نثر الدار، ابوسعد منصور آبی متوفای 421، چاپ مصر، الهیئه المصریه العامه الکتاب: ج 4 ص 8 - 15.

    15. بلاغات النساء ابن طیفور احمد بن ابی طاهر متوفای 280، چاپ قم، انتشارات بصیرتی: ص 12، 14.

    16. الفاضل فی صفه الادب الکامل، ابوالطیب محمد بن احمد وشاء متوفای 325، چاپ بیروت، 1411، دار الغرب العربی،
            ص 210 - 213.

    17. نسخه علامه قزوینی، که در کتاب فدک ص 145 آورده و ویژگی خاصش را مقابله آن توسط چند نفر از علمای
             نسخه شناس بیان نموده است.

لازم به تذکر است که سه منبع زیر نیز قسمت‌هایی از خطبه را نقل کرده‌اند:

1. معانی الاخبار، شیخ صدوق متوفای 381، چاپ قم، مکتبه الداوری: ج 2، ص 295 - 296، ج 1 ص 384 - 385.

2. امالی طوسی، شیخ طوسی متوفای 460، چاپ قم، مکتبه المفید: ص 384.

3. نسخه علامه مجلسی، که در بحارالانوار: ج 29 ص 311 آورده و می‌گوید:

در حاشیه نسخه قدیمی از کتاب کشف الغمه یافتم که نوشته بود: به خط سید مرتضی یافتم که. .. و بعد قسمتی از خطبه
    را نقل می‌کند. این نسخه هم اکنون در کتابخانه آستان قدس رضوی به شماره 1081 موجود است.

اسناد خطابه حضرت زهرا

اسناد خطابه حضرت زهرا3 در مسجد با 22 سند نقل شده که تفصیل آن چنین است:

l روایت حضرت زینب کبری3

  1. 7، عن عمه زینب بنت امیرالمؤمنین7.
  2. 7، عن ابیه، عن جده علی بن الحسین7، عن عمته زینب بنت امیرالمؤمنین7 و غیر واحد.
  3. 7.
  4. 7.
  5. 7.
  6. 7، عن عمته زینب3.
  7. 7.

l روایت امام حسین7

  1. 7، و هو ینهی الی الحسین7.
  2. 7، قال: حدثنیه ابی، عن جدی الحسین7.

l روایت امام باقر7

  1. 7.
  2. 7.
  3. 7، عن ابیه جعفر محمد بن علی7.

l روایت ابن عباس

13. قال ابوجعفر الطبری فی دلائل الامامه حدثنا ابوالمفضل محمد بن عبدالله بن المطلب الشیبانی، قال: حدثنا ابوالعباس احمد بن محمد (بن احمد) بن سعید الهمدانی، قال: حدثنا احمد بن محمد بن ابی نصر البزنطی، عن السکونی، عن ابان بن عثمان الاحمر، عن ابان بن اغلب الربعی، عن عکرمه عن ابن عباس.

l روایت عبدالله بن حسن بن حسین

14. قال ابوجعفر الطبری فی دلائل الامامه قال الصفوانی: حدثنی محمد بن محمد بن یزید مولی بنی هاشم، قال حدثنی عبدالله بن محمد بن سلیمان عن عبدالله بن الحسن بن الحسن، عن جماعه من اهله.

15. قال ابن طیفور فی بلاغات النساء قد حدث به الحسین بن علوان، عن عطیه العوفی، انه سمع عبدالله بن الحسن یذکره، عن ابیه.

16. قال ابن ابی الحدید فی شرح النهج: قال ابوبکر احمد بن عبدالعزیز الجوهری: حدثنی احمد بن محمد بن یزید، عن عبدالله بن محمد بن سلیمان، عن ابیه، عن عبدالله بن الحسن بن الحسن.

l  روایت عایشه

17. قال السید المرتضی فی الشافی اخبرنا ابو عبدالله (خ ل: ابوعبیدالله) محمد بن عمران المرزبانی (و زاد فی خ ل: قال: حدثنی محمد بن احمد الکاتب)، قال: حدثنا احمد بن عبید بن ناصح النحوی، قال: حدثنی الزیادی، قال، حدثنا الشرقی بن القطامی، عن محمد بن اسحاق، قال: حدثنا صالح بن کیسان، عن عروه بن الزبیر، عن عائشه.

18 . قال السید ابن طاووس فی الطرائف و الشیخ محمد النیشابوری فی الکتاب المبین: ذکر الشیخ اسعد بن سقروه (خ ل: سعید بن سقر) فی کتاب الفائق عن الاربعین عن الشیخ ابی بکر احمد بن موسی بن مردودیه الاصفهانی فی کتاب المناقب، قال: اخبرنا اسحاق بن عبدالله بن ابراهیم، قال: حدثنا احمد بن عبید بن ناصح النحوی: قال: حدثنی الزیادی محمد بن زیاد، قال: حدثنا شرقی بن قطامی، عن صالح بن کیسان، عن الزهری، عن عروه عن عائشه.

l روایت ابوهشام محمد

19 . قال ابوجعفر فی دلائل الامه: قال الصفوانی: حدثنا عبدالله بن الضحاک: قال: حدثنا هشام بن محمد، عن ابیه.

l  روایت عوانه

20 . قال ابوجعفر الطبری فی دلائل الامه: قال الصفوانی: حدثنا عبدالله بن الضحاک، قال: حدثنا هشام بن محمد، عن عوانه.

l روایت ابن عایشه

21 . قال السید المرتضی فی الشافی قال المرزبانی: حدثنا ابوبکر احمد بن محمد المکی، قال: حدثنا ابوالعیناء محمد بن القاسم الیمانی، قال: حدثنا ابن عائشه.

22 . قال ابوجعفر الطبری فی دلائل الامامه: قال الصفوانی: حدثنا ابن عائشه.

 

فهرست مطالب

تمامی حقوق این وب سایت متعلق به حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید مجتبی برهانی می باشد.

طراحی و توسعه توسط: