به یاد دارید كه آیات دسته اول، شفاعت را نفی می‏كرد، در حالی که دسته دوم، آن را اثبات می‌نمود، حال باید دید جمع بین این دو دسته آیات چه می‌شود؟ در پاسخ می‏گوییم: نسبتی كه این دو دسته آیات با هم دارند، نظیر نسبتی است كه دو دسته آیات راجع به علم غیب با هم دارند، یك دسته علم غیب را منحصر در خدا می‏كند، دسته دیگر آن را برای غیر خدا نیز اثبات نموده، قید رضای خدا را شرط می‏كند:

دسته اول مانند آیه: ﴿قُلْ لا یعْلَمُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَیبَ﴾، بگو در آسمان‌ها و زمین هیچ كس غیب نمی‌داند[1]، و آیه: ﴿وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیبِ، لا یعْلَمُها إِلَّا هُوَ﴾، نزد اوست كلیدهای غیب، كه كسی جز خود او از آن اطلاع ندارد)[2] .

و از دسته دوم مانند آیه: ﴿عالِمُ الْغَیبِ، فَلا یظْهِرُ عَلی‏ غَیبِهِ أَحَداً، إِلَّا مَنِ ارْتَضی‏ مِنْ رَسُولٍ﴾، خدا عالم غیب است واحدی را بر غیب خود مسلط نمی‌سازد، مگر كسی از فرستادگانش كه او را پسندیده باشد[3].

و هم چنین نسبت میانه آن دو دسته آیات شفاعت، نظیر نسبتی است كه میان دو دسته آیات راجع به مرگ، و نیز دو دسته آیات راجع به خلقت و رزق، و تاثیر، و حكم، و ملك، و امثال آنست، كه در اسلوب قرآن بسیار زیاد دیده می‌شود، یك جا مرگ بندگان، و خلقتشان، و رزقشان، و سایر نامبرده‏ها را به خود نسبت می‌دهد، و جایی دیگر برای غیر خود اثبات می‏كند، و قید اذن و مشیت خود را بر آن اضافه می‌نماید.

[1] . سوره نمل آیه 65.

[2] . سوره انعام، آیه 59.

[3] . سوره جن، آیه 27.