علم الهی و وسیع حضرت زهرا را از خطبههای او نیز میتوان فهمید. از آن حضرت، پنج خطبه در منابع تاریخی و کتب روایی نقل شده است، که هر یک دریایی از علم و دانش و معرفت است. ما در این بخش فقط عناوین اصلی این خطبهها را نام میبریم و بحث تفصیلی آن را به فرصت دیگری واگذار میکنیم:
خطبه اوّل
اوّلین خطبه آن حضرت سخنرانی ایشان است که بعد از غصب خلافت و غصب فدک ایراد شد. در این خطبه، به عناوین ذیل اشاره شده است:
1. ضرورت شکر و سپاس الهی
2. لزوم خداشناسی و بیان گوشههایی از اوصاف الهی
3. فلسفه بعثت پیامبر خاتم
4. فوائد و ره آورد بعثت پیامبر اکرم
- :
6. بیان فلسفه فروع و امامت
7. مردم در عصر جاهلیت
- در راه پیشرفت اسلام
9. نکوهش بی تفاوتهای دیروز و تشنگان قدرت امروز
10. علل انحراف مردم پس از پیامبر اکرم
11. اثبات ارث با براهین محکم قرآنی
12. نکوهش از سستی و بی تفاوتی انصار
13. دادخواهی از مسلمین
14. علل سستی مردم
15. علل روی گردانی مردم از قرآن
16. علل سیر ارتجاعی و عقب گرد مردم.
خطبه دوم
این خطبه، به سخنرانی در جمع زنان مهاجر و انصار اختصاص دارد، و شامل نکات مهم و اساسی است. مهمترین عناوین آن از این قرار است:
1. نکوهش مردم از سیر ارتجاعی و عقبگردی
- و غصب خلافت او
3. نکوهش از انحراف مهاجران و انصار
4. هشدار از آیندهای خونین و فتنههای خطرناک
خطبه سوم
آنگاه که کودتاگران تصمیم گرفتند به خانه ولایت هجوم برند، حضرت در خطبه مختصری فرمودند:
«من ملّتی را مثل شما نمیشناسم، که این گونه عهدشکن و بدبرخورد باشند. جنازه رسول خدا را بر روی دست گذاشته و رها کردید، و عهد و پیمانهای میانتان را بریدید، و فراموش نمودید، و ولایت و رهبری امام علی و ما اهلبیت را انکار کردید، و حق مسلّم ما را باز نگرداندید. گویا از آنچه رسول خدا در روز غدیر خم فرمود، آگاهی ندارید؟
سوگند به خدا که رسول گرامی اسلام در آن روز، ولایت و رهبری علی را مطرح کرد، و از مردم بیعت گرفت، تا امید شما فرصت طلبان را قطع نماید؛ ولی شما رشتههای پیوند معنوی میان پیامبر و خودتان را پاره کردید. این را بدانید که خداوند در دنیا و آخرت بین ما و شما داوری خواهد کرد. »
خطبه چهارم
این خطبه در نکوهش پیمان شکنان و مردمان بی تفاوت و ساکت ایراد شده است. در بخشی از آن میخوانیم:
«... و چه بد نظریه و رأیی دادید، که حق را از اهلش گرفتید و به دست نااهلان دادید، و چه بد گناه و ستمی را که کردید، گران خواهید یافت و در آن روز که پرده از کار شما برداشته شود، سرانجامش را سخت و دشوار خواهید دید... . »
خطبه پنجم
خطبه پنجم در مقابل مهاجمان بیت وحی ایراد شده است که در بخشی از آن آمده است:
«اَیهَا الضّالُّونَ الْـمُکَذِّبُون ماذا تَقُولُون؟ وَاَی شَی ءٍ تُرِیدُون؟ یا عُمَرُ اَما تَتَّقِی اللّه؟ تَدْخُلُ عَلی بَیتی؟... ؛
این خطبهها و همین طور روایات فراوانی که از حضرت نقل شده است، همگی نشان دهنده آگاهی و دانش ژرف آن بانوی بی همتا است.