در قرآن كريم آياتي وارد است كه وقتي افراد مجرم در روز بازپسين محشور ميگردند، خداوند از آنها سؤال ميكند: چقدر شما در روي زمين درنگ كرديد؟
آنها در پاسخ ميگويند: درنگ ما در عالم برزخ ـ كه عالم زمين نيز به آن گفته ميشود ـ بسيار كم بوده است. در حالي كه عذاب خدا در برزخ بر آنها شديد بوده، و هنگام حشر نيز مشكلاتي داشتند، و در دنيا هم خيلي زندگي كردند؛ و مجموع اينها زياد است.
امّا آنها ميگويند: ما يك ساعت بيشتر درنگ نكرديم. اين يك ساعت يعني چه؟
يعني چون به عالم قيامت وارد ميشوند و احاطۀ آن عالم را بر برزخ و دنيا ميبينند، چنان مشاهده ميكنند كه از شدّت ارتباط و اتّصال عوالم به يكديگر كه در حقيقت يك عالم واحدي بيش نيست، درنگ آنها در دنيا و برزخ يك ساعت بيشتر نبوده است. قرب عوالم را در آنجا به خوبي حسّ ميكنند؛ ﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها * فيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْراها * إِلى رَبِّكَ مُنْتَهاها * إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشاها * كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَها لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ عَشِيَّةً أَوْ ضُحاها﴾.[1]
«اي پيامبر! از تو سؤال ميكنند از تعيين ساعت و موقعي كه ميخواهد قيامت بر پا شود، كه تحقّق و وقوعش چه موقع است؟ اي پيغمبر ما! به ساعت قيامت چكار داري؟ انتهاي ساعت به سوي پروردگار تو است! و به تحقيق كه تو براي ترسانيدن و بيم دادن و برحذر داشتن افرادي آمدهاي كه از قيام قيامت در خوف و خشيت هستند. و چون در قيامت آيند و آن مناظر را مشاهده كنند، مثل آنكه يك شب يا يك روز بيشتر توقّف نكردهاند. » آن قدر آن عالم را به اين عالم پيوسته و چسبيده و نزديك ميبينند.
﴿كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ ما يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ ساعَةً مِنْ نَهارٍ﴾.[2]
«مثل آنكه افراد انسان در روزي كه ميبينند آنچه را كه آنها را از آنها بر حذر داشتهاند و بيم دادهاند، يك ساعت از يك روزي را بيشتر در عالم دنيا و برزخ توقّف ننمودهاند؛ و به زودي به قيامت رسيدهاند. »
﴿قالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنينَ * قالُوا لَبِثْنا يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَسْئَلِ الْعادِّينَ * قالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ قَليلاً لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ﴾.[3]
«خداوند به اينها ميفرمايد: شما چند سال در روي زمين درنگ كرديد؟!
آنها جواب ميدهند: ما يك روز، يا مقداري از يك روز را درنگ كرديم؛ خداوندا! از حسابگران بپرس كه ما واقعاً درست ميگوئيم!
خداوند ميفرمايد: آري شما درنگ نكرديد مگر زمان بسيار اندكي، اگر شما اهل علم و دانش اين معني بوديد!»
[1] . آيات 42 تا 46، از سورۀ 79: النّازعات.
[2] . قسمتي از آيۀ 35، از سورۀ 46: الاحقاف.
[3] . آيات 112 تا 114، از سورۀ 23: المؤمنون.