قرآن مجید هادی بهترین راه و والاترین هدف است؛ ﴿إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدي لِلَّتي‏ هِيَ أَقْوَمُ﴾.[1] لذا قبل از شروع به تلاوت آن مناسب است از وسوسة هر اهریمنی به خداوند سبحان پناه برد؛ ﴿فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّـهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ﴾[2] و بر دیگران، چنین دستور راجحی رقم خورد که کاملاً به آوای قرآن گوش فرا دهند و از هرگونه کاری که مزاحم استماع وحی الهی باشد، بپرهیزند؛ ﴿وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ﴾[3] و چون کلام خدا از هر غباری مطهّر می‏باشد، برای نیل به معانی آن، طهارت روح لازم است. زیرا جز پاکانِ از رِجس گناه و رِجز انحراف فکری، کسی به حَرَم امن قرآن کریم بار نمی‏یابد؛ ﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَريمٌ * في‏ كِتابٍ مَكْنُونٍ * لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْـمُطَهَّرُونَ﴾.[4]

تدبّر در چنین کتابی بهرة پاک دلانی است که درهای قلوب آنان به صَوب و سَمت ملکوت گشوده می‏باشد و با قفل گناه بسته نخواهد بود؛ ﴿اَفَلا یَتدبّرون القرءان أَمْ عَلى‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها﴾[5] و قفل دل، چیزی غیر از اعتقادِ باطل یا اخلاق و اعمالِ عاطل نیست، بلکه همان سیّیات انسانِ تبهکار است که رَین و دَرَن و غبارِ قلبِ ملکوتی او قرار می‏گیرد؛ ﴿كَلاَّ بَلْ رانَ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ﴾[6] و محرومان از ادراک صحیح معالی اسلام، نابینایان قیامت‏اند؛ ﴿وَ مَنْ كانَ في‏ هذِهِ أَعْمى‏ فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمى‏ وَ أَضَلُّ سَبيلاً﴾[7] و کسی که معارف الهی را در دنیا با چشم جان مشاهده نکرد، در آخرت از شهود جمال الهی ناکام می‏باشد؛ ﴿إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ﴾[8]. بنابراین، تحصیل طهارت روح اوّلین شرط تدبر در قرآن و بهره‏وری از آن خواهد بود.

[1] . سورة اِسراء، آیة 9.

[2] . سورة نحل، آیة 98.

[3] . سورة اعراف، آیة 204.

[4] . سورة واقعه، آیات 77 ـ 79.

[5] . سورة محمّد6 ، آیة 24.

[6] . سورة مطفّفین، آیة 14.

[7] . سورة اِسراء، آیة 72.

[8] . سورة مطفّفین، آیة 15.