راستگویی از اعمال نیکوی انسانی و نزد دین و خرد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. فطرت پاک انسان ایجاب می‌کند که آدم سالم و متعادل، دل و زبانش هم سو و هماهنگ باشد، ظاهر و باطنش یکی باشد و آنچه را باور دارد بر زبان جاری کند.
اسلام دینی فطری است راستی نیز خواست فطرت است، پس این دو پیوندی ناگسستنی دارند و در روایات اسلامی با تعابیر گوناگونی بر راستگویی مسلمانان تأکید شده و آن را از اصول ایمان و تدین به حساب آورده‌اند.
رسول اکرم می‌فرماید:
«الصّدقُ مُبارَکٌ وَ الکِذْبُ مَشْؤومٌ»[1]
راستی، مبارک ودروغ، نا میمون است.
امیرمؤمنان، راستگویی را قویترین پایه ایمان، ملاک دین و الهام از سوی خدا دانسته، می‌فرماید:
«الصّدقُ اَقوی دَعائم الایمان»[2]
راستی قویترین رکن ایمان است.
«شیئانِ هُما ملاک الدّین؛ الصّدق وَ الیَقین»[3]
دو چیز ملاک دین است؛ راستی و یقین.
«اذا أحب الله عبداً الهَمَه الصّدق»[4]
وقتی خدا بنده‌ای را دوست بدارد، راستی را به او الهام می‌کند.
حضرت صادق نیز می‌فرماید:
«إن الله لم یَبْعَث نبیا إلا بصدق الحدیث و اداء الامانة الی البَرِّ وَ الفاجر»[5]
خداوند هیچ پیامبری برنینگیخت جز با راستی و امانتداری نسبت به نیکوکار و بدکار.
با این وصف اگر بگوییم راستی و درستی شالوده دین و ایمان را تشکیل می‌دهد و آن که از این خصلت زیبا و حیاتی برکنار باشد در واقع دین در او بی ریشه است، سخن گزافی نگفته‌ایم.
امام صادق7 به این حقیقت تصریح کرده می‌فرماید:
«لا تَنْظُروا الی طَولِ رکوع الرَّجُل وَ سُجوده، فَاِنَّ ذلِک شَیءٌ قد اعْتادَهُ ولو تَرَکَه استَوحَشَ لِذلِکَ ولکنِ انْظُروا الی صدق حدیثهِ‌و اداء امانته»[6]
(برای شناخت تدین افراد) به طولانی شدن رکوع و سجده او نگاه نکنید چرا که به آن عادت کرده و اگر ترکش کند، وحشت زده می‌شود. لیکن به راستگویی و امانتداری او توجه کنید.
[1] . بحار الانوار، علامه مجلسی، ج77، ص 67.
[2] . شرح غرر الحکم، ج2، ص 6.
[3] . همان، ج4، ص 184.
[4] . شرح غرر الحکم، ج2، ص 6.
[5] . بحار الانوار، علامه مجلسی، ج71، ص 2.
[6] . سفینهٔ البحار، ج2، ص 18.
