یاری کردن امام عصر شامل اموری است:
اول: دفاع از امام عصر در مقابل ایرادات و اعتراضات باطل مخالفین ایشان است که خود بر دو قسم است: یکی در قول است؛ خواه به گفتن باشد و یا به نوشتن و تألیفات کتب.
و یکی در فعل است، یعنی رفتار، و پیروی از امام عصر به گونهای است که مخالفان و دشمنان ایشان وقتی وی را میبینند به یکدیگر میگویند سکوت کنید و از اهل بیت بدگویی نکنید چون او دوستدار و هوادار اهلبیت است.[1]
دوم: نصرت و یاری شیعیان و دوستان امام عصر خصوصاًعلماء و صلحا و نیز ذرّیه رسول الله است؛ که آن بر دو وجه است: یکی در امر دنیوی که اصلاح جرایج آنها ست که موجب رفع حزن و اندوه از مؤمنین شود خواه یا مال باشد یا به قول و یا به فعل خویش.[2] دوم: نصرت و یاری شیعیان در امر اخروی است یعنی هدایت ایشان به راه حق و ایمان که این مقام علماء صالحین است.[3]
سوم: عزم و اراده خالصانه و صادقانه اطاعت از حضرت ولی عصر و اجابت دعوت آن حضرت در هر زمان، با شوق و رغبت و ایجاد آمادگی لازم برای این امر، یعنی تهیه اسب و سلاح برای جهاد در رکاب حضرت.[4]
و اگر ممکن نبود، عزم و اراده قلبی و نیت حقیقی بر یاری آن حضرت داشته باشد.
چهارم: در زمان غیبت حضرت دوستان و شیعیان را متذکر امر حضرت ولی عصر شود و آنان را به حق دعوت و به صبر توصیه نماید که نبادا موضوع آن حضرت به دست فراموشی سپرده شود.[5]
توسل به امام عصر و یاری و نصرت ایشان مشتمل بر اموری است:
امر اول: دفع نمودن اعتراضات و ایرادات باطلی که مخالفین در امر ایشان باکلیه امور دینیه میکنند. چه دفع آن اعتراضات به قول باشد یا به فعل، ودر قول هم، چه به گفتن باشد و چه به نوشتن و تالیف و تصنیف کتاب باشد. حضرت موسی بن جعفر فرمودند:
اما آنچه مخصوص به فضیلت و اجر عظیم، در دفاع از امام به فعل است، آن است که شیخ صدوق1 از حضرت صادق روایت کرده که فرمودند: بسا بنده از خانه برای حاجتی بیرون میرود و بر میگردد، بدون آنکه هیچ عمل خیری از او صادر شود، ولی نامهی عملش از حسنات پر میشود. پرسیدند این مطلب چگونه است؟
فرمودند: وقتی شخصی از شیعیان ما بر جمعی که دربارهی اهل بیت کلمات ناشایسته میگویند عبور میکند. او را که میبینند، به هم دیگرمی گویند ساکت شوید، این شخص، ایشان را دوست میدارد و هوا خواه آنها است. یکی از آن دو ملک که نویسندگان اعمال اویند به دیگری میگوید: «بنویس که این امر هبهی آل محمد در فلان روز شد».[6]
امر دوم: نصرت و یاری شیعیان و دوستان آن جناب، خصوصا علماء و صلحاء، وذریه حضرت رسول، مخصوصا در حال اضطرار و گرفتاری وحزن آنها میباشدو این نصرت بر دو وجه است:
وجه اول؛ آنچه در امر دنیوی آنها باشد که در اصلاح حوائج آنها با مال، یا به قول، یا به فعل. یعنی سعی و کوشش کند بر وجهی که رفع حزن و اندوه آنها شود.
یعنی هر قسم نصرت و محبتی که به شیعیان و دوستان آن حضرت واقع شود به منزلهی نصرت و محبت به خود ایشان است. چنانچه فرمودهاند: «هر صله و احسانی که به صلحاء و فقراء شیعیان شود، ثواب صله و احسان به ما را دارد».[7]
[1]. امام موسی بن جعفر فرمودند: افضل شهداء آن کسی است که خدا و رسولش را غائبانه یاری کرده باشد و حرف بد و باطل را درباره آنها رد نموده باشد. و امام صادق فرمودند: چه بسا بندهای به قصد کاری از منزل خارج میشود و بر میگردد بدون آنکه عمل خیری انجام داده باشد ولی نامه عملش از حسنات پر میشود پرسیدند چگونه؟ فرمودند: وقتی بندهای عبور میکند بر جماعتی که بر علیه اهل بیت کلمات ناشایسته میگویند آنها به یکدیگر میگویند ساکت شوید که او از دوستداران و هواخواهان ایشان است و در همین حال برای او حسنات ثبت میشود.
[2]. از امام موسی بن جعفر و امام رضا نقل شده که فرمودند:هر صله و احسانی که به صلحا و فقرای شیعیان شود ثواب صله و احسان به ما را دارد. و نیز از موسی بن جعفر روایت شده که فرمودند: هرگاه مؤمنی نزد شما بیاید و حاجتی داشته باشد رحمتی از سوی پروردگار به شما روی کرده است پس اگر او را حاجت روا کردید وصل به ولایت ما شدهاید که آن اتصال به ولایت الهی است.
و نیز روایت است؛ که هر کس یکی از شیعیان ما را مسرور کند به خدا قسم ما را مسرور کرده، رسول خدا را مسرور کرده و به خدا قسم خدا را مسرور کرده است. هم چنین از موسی بن جعفر روایت است که فرمودند: هر کس حاجتی از دوستان ما را بر آورد، چنان است که حاجتی از جمیع ما بر آورده باشد.
[3]. در روایت است که اگر یک نفر که جاهل است به سوی امام زمان هدایت کنید ثوابش از صد سال عبادت صحیح و مقبول بهتر است. و وجود چنین کسی نزد خداوند از هفتاد هزار عابد برتر است. و برتری او نزد خداوند هم چون برتری رسول خدا بر امت است. و در قیامت خلعتهای کرامت از نور بر او پوشانیده گردد.
[4]. از امام صادق پرسیدند: آیا قائم شما به دنیا آمده است؟ فرمود نیامده ولی اگر من زمان ایشان را درک کنم تمام عمر در خدمت وی خواهم بود.
[5]. و این مصداق آیات سوره مبارکه و العصر است که هم انسانها در زیان و خسران هستند مگر آنان که به رسول خدا و کتاب او و اوصیاء و رسول خدا: ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند که عمدهترین عمل صالح ولایت اهل بیت عصمت و طهارت است و توصیه به حق در آیه شریفه در حقیقت سفارش به ولایت اهل بیت است. و مقصود از سفارش به صبر، صبر در زمان غیبت بر سختیها و ناگواریهاست.
[6]. معانی الاخبار، ص 177.
[7]. کامل الزیارهٔ، ص 319.