نصرت و یاری رساندن به دیگران، یکی از صفت‌های نیکویی است که مورد تأیید دین مبین اسلام قرار گرفته است. اما لازمه‌ی یاری رساندن به کسی، آن است که آن فرد نیاز به کمک شدن داشته باشد. سؤال مهمی که با توجه به عنوان این مقاله به ذهن متبادر می‌شود آن است که مگر خداوند متعال ـ که عنان قدرت را در دست دارد و به هر کاری توانا است و برای انجام فعلی تنها لازم است «اراده‌کند و بگوید که موجود باش، تا موجود شود»[1] ـ به یاری مخلوقات خود نیازمند است. آیا اصلا یاری رساندن به خدا، ریشه‌ای در منابع اصیل دینی دارد؟ آیا ما به چنین فعلی امر شده ایم؟ این یاری رسانی و نصرت به چه شکل و با انجام چه کاری محقق می‌شود؟ و بالاخره این که آیا در سیره‌ی پیشوایان دین و به ویژه حضرت فاطمه3، دختر گرامی رسول خدا6، چنین نصرتی مشاهده می‌شود؟

متن: نصرت و یاری رساندن به خدا، از دستورات قرآن کریم به مسلمانان است و در ازای آن، خداوند متعال وعده فرموده است که یاری کنندگان خود را یاری کند و ایشان را ثبات قدم بخشد. در سوره‌ی محمد می‌خوانیم:

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُـرُوا اللهَ یَنْصُـرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ؛[2]

ای کسانی که ایمان آوردید، خداوند را یاری کنید تا او شما را نصرت و یاری بخشد و در راه خود، ثابت قدم قرار دهد.»

در آیه‌ی دیگری از قرآن می‌خوانیم:

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُونُوا أَنْصارَ الله‏؛[3]

ای کسانی که ایمان آوردید، یاری کنندگان پروردگارتان باشید.»

پس می‌بینیم که این مسأله و امر به انجام آن، ریشه در آیات قرآن دارد. حال سؤالی که در این جا مطرح می‌شود آن است که چگونه باید خدا را یاری کرد؟ برای پاسخ به این پرسش، باز هم به سراغ قرآن مجید می‌رویم. قرآن پس از دستور به نصرت الهی، خود به بیان معنی آن می‌پردازد. در ادامه‌ی آیه‌ی قبل چنین می‌خوانیم:

«کَما قالَ عیسَی ابْنُ مَرْیَمَ لِلْحَوارِیِّینَ مَنْ أَنْصاری إِلَی اللهِ قالَ الْحـَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ الله‏؛[4]

آن چنان که حضرت عیسی7 به حواریون فرمود که چه کسی من را در راه خدا یاری می‌کند و حواریون پاسخ گفتند که ما یاری کنندگان خداوندیم.»

همان گونه که ملاحظه می‌شود، حواریون حضرت عیسی، یاری رساندن به ایشان که حجت زمان و پیامبر دورانشان بود را معادل با نصرت الهی می‌دانستند. قرآن کریم نیز نه تنها این طرز تفکر را تأیید می‌کند، بلکه به مسلمانان دستور می‌دهد که همچون حواریون، خدا را یاری کنند. یعنی حجت پروردگار و نماینده‌ی او در زمین را یاری رسانند.

خوب است که پس از این بحث قرآنی، در احادیث و روایات معصومین: سیری کنیم و از خرمن علوم آل محمد: خوشه‌ای بر چینیم.

امام جعفر صادق7 در توضیح آیه‌ی 14 سوره‌ی صف می‌فرمایند:

«حواریون عیسی در واقع پیروان و شیعیان او بودند و شیعیان و پیروان ما، حواریون ما هستند. شیعیان ما در پیروی از ما، از حواریون عیسی ثابت قدم ترند. هنگامی که حضرت عیسی به آنان فرمود که چه کسی من را در راه خدا یاری می‌کند؟ گفتند: ما ناصران خدا هستیم. اما به خدا سوگند، او را در برابر یهود یاری نکردند و در کنار او با یهود نجنگیدند. در مقابل، شیعیان ما، همواره از آن زمان که خداوند، رسولش را قبض روح فرمود، ما را یاری کردند و در کنار ما با دشمنانمان جنگیدند و در این راه برخی سوزانده شدند و برخی دیگر سختی‌ها را تحمل کردند و گروهی دیگر، آواره‌ی سرزمین‌های دور دست شدند. خداوند جزای خیرشان دهد که امیر مؤمنان در باره‌ی ایشان فرمودند: (به جرم محبت ما) حتی اگر با شمشیر بر سر شیعیان ما بکوبند، هرگز با ما دشمنی نمی‌کنند.»[5]

آری! امام صادق چنین برای شیعیان و یاری دهندگان دین خدا که برای دفاع از حریم حجت خدا فداکاری می‌کنند، ارزش قائل است و آنان را بالاتر از حواریون حضرت عیسی7 می‌داند و برای ایشان دعا می‌کند.

[1]. إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ کُنْ فَيَکُونُ. [سوره‌ی یس، آیه‌ی 82]

[2]. سوره‌ی محمد آیه‌ی 7.

[3]. سوره‌ی صف آیه‌ی 14.

[4]. همان.

[5]. کافی، ج 8، ص 268.