روزه را سه درجه است:
اول - روزه عموم: و آن نگاهداشت شکم و فرج است از شهوترانی، و این گونه روزه بیش از رهائی از حکم مجازات و خلاصی از عذاب فایده نمیبخشد.
دوم - روزه خواص: و آن علاوه بر نگاهداشت مذکور، باز داشتن چشم و گوش و زبان و دست و پا و دیگر جوارح است از گناهان، و بر این روزه ثوابهائی که صاحب شرع به آن وعده داده مترتب میگردد.
سوم - روزه خواص خواص: و آن علاوه بر دو نگاهداشت مذکور، محافظت دل است از همتهای فرو مایه و اخلاق پست و اندیشههای دنیوی، و باز داشت آن از هر چه جز خداست، و گشادن این روزه آن است که درباره غیر خدا و روز آخرت بیندیش، و حاصل این روزه رو آوردن است با تمام حقیقت همت به خدا و رو گردانیدن از غیر خدا، و چنگ در زدن به معنی قول خدای تعالی که میفرماید: ﴿قُلِ اللَّـهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ﴾. «بگو خدا، و بگذارشان».
و این درجه مخصوص پیغمبران و صدیقان و مقربان است، و نتیجه و ثمره این روزه رسیدن به دیدار و لقاء الهی است و کامیابی و فوز به آنچه هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و بر دل هیچ کس خطور نکرده.[1]
[1] . این حدیث را با «مصباح الشریعه» باب 20، و با «مستدرک»، ج1، ص589 ـ 590 کتاب روزه، تصحیح کردیم.