کاملاً روشن است که ادیان الهی مشترکات فراوانی با هم دارند. یکی از روشهای مؤثر در جذب پیروان دینهای دیگر به دین مقدس اسلام، بیان مشترکات است، که این عمل فاصلهها را کمتر میکند و حالت عناد و دشمنی اهل کتاب را از بین میبرد.
خداوند روی نکات مشترک بین مؤمنان و اهل کتاب تأکید میکند؛ «بگو ای اهل کتاب بیایید به سوی کلمهای که بین ما و شما یکسان است، که جز خدای یکتا را نپرستیم.»[1] تأکید بر بندگی خدای یکتا: «خدای ما و خدای شما یکی است.»[2] تأکید بر آسمانی بودن کتاب: «ما به کتاب خود قرآن و کتاب آسمانی شما ایمان داریم.»[3]
کتابهای آسمانی در مسایل زیادی با هم مشترک هستند به طور مثال در مسأله هدایت : «ما تورات را که در آن روشنی و هدایت است فرستادیم.»[4] در مسأله رهبری و رحمت: «و پیش از قرآن کتاب موسی که امام و رحمت بود نازل گردید.»[5] در وعده بهشت به رزمندگان و شهیدان راه خدا: «(وعده بهشت برای شهیدان) وعده حقی است که در سه کتاب آسمانی، تورات و انجیل و قرآن در آن یاد شده است.»[6]
به همین دلیل است که قرآن کتابهای آسمانی را تصدیق میکند: «و ما این کتاب (قرآن عظیم) را به حقّ بر تو فرستادیم که همه کتابهای پیشین را تصدیق میکند.»[7] و دلیل این تصدیق آن است که از سوی خدا هستند در آنها و بر رسالت رسول خدا6 تأکید شده است مثل؛ «کسانی که از رسول پیامبر امّی که (نامش) در تورات و انجیل نوشته شده است پیروی میکنند آن رسول ایشان را به نیکی فرمان میدهد و از زشتی باز میدارد.»[8]
مبلّغ باید اهل کتاب را به مشترکات دعوت کند و بگوید: ای اهل کتاب! رسول ما حضرت محمد مصطفی6 آمد تا حقایق و دستورات زیادی از تورات و انجیل را که شما پنهان میکنید برایتان بیان کند؛ و افرادی که حق را میپوشانند و مشترکات را مخفی میکنند افشا کند.» [9] «ای اهل کتاب (حالا که رسول ما کتاب شما را تایید میکند) چرا به آیات خدا کفر میورزید در حالی که به درستی آن شهادت میدهید.»[10] پس در دینتان زیاده گویی نکنید و درباره خدا به جز سخن حق مگویید همانا مسیح، عیسی بن مریم، رسول خداست.»[11]
آگاه باشید افرادی که کاسه داغتر از آش هستند، برای دامن زدن به اختلافات، چیزهای ساختگی در دینتان ایجاد میکنند؛ «ای اهل کتاب به دین حق ایمان بیاورید که برایتان بهتر است.»[12]
البته باید توجه داشت که بیان مشترکات اختصاص به مشترکات اسلام و اهل کتاب ندارد بلکه بیان مشترکات شیعه و سنی، دو جناح سیاسی مسلمان، دو نژاد مسلمان مثل کرد و ترک و... قدم موثری در ایجاد اتحاد و یگانگی است.
[1] . ﴿قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّـهَ﴾ (سوره آل عمران، آیه64)
[2] . ﴿إِلهُنا وَ إِلهُكُمْ واحِدٌ﴾ (سوره عنکبوت، آیه 46).
[3] . ﴿آمَنَّا بِالَّذي أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ﴾ (سوره عنکبوت، آیه 46)
[4] . ﴿إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ فيها هُدىً وَ نُورٌ﴾ (سوره مائده، آیه 44)
[5] . ﴿مِنْ قَبْلِهِ كِتابُ مُوسى إِماماً وَ رَحْمَةً﴾ (سوره احقاف، آیه 12)
[6] . ﴿وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجيلِ وَ الْقُرْآنِ﴾ (سوره توبه، آیه 111)
[7] . ﴿وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْـحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ﴾ (سوره مائده، آیه 48)
[8] . ﴿الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْـمَعْرُوفِ وَ يَنْهاهُمْ عَنِ الْـمُنْكَرِ﴾ (اعراف، 157)
[9] . ﴿يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ﴾ (سوره مائده، آیه 15)
[10] . ﴿يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّـهِ وَ أَنْتُمْ تَشْهَدُونَ﴾ (سوره آلعمران، آیه 70)
[11] . ﴿يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا في دينِكُمْ وَ لا تَقُولُوا عَلَى اللَّـهِ إِلاَّ الْـحَقَّ إِنَّمَا الْـمَسيحُ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّـهِ﴾ (سوره نساء، آیه 171)
[12] . ﴿وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتابِ لَكانَ خَيْراً لَهُمْ﴾ (سوره آلعمران، آیه 110)