مجازات‌های جهان دیگر، رابطه تکوینی قوی‌تری با گناهان دارند. رابطه عمل و جزا در آخرت نه مانند نوع اول، قراردادی است و نه مانند نوع دوم از نوع رابطه علّی و معلولی است، بلکه از آن هم یک درجه بالاتر است. در اینجا رابطه «عینیّت» و «اتّحاد» حکم فرماست؛ یعنی آنچه که در آخرت به عنوان پاداش یا کیفر به نیکوکاران و بدکاران داده می‌شود تجسّم خود عمل آنهاست.

قرآن کریم می‌‌فرماید:

«روزی که هر کس آنچه از کار نیک یا زشت انجام داده است حاضر می‌‌بیند، آرزو می‌‌کند که کاش بین او و بین کار زشتش مسافت درازی فاصله می‌بود.» [1]

در جای دیگر می‌‌فرماید: «آنچه را که انجام داده‌‌اند حاضر می‌‌یابند و پروردگار تو به احدی ستم نمی‌‌کند.» [2]

در جای دیگر می‌‌فرماید:

«در این روز مردم گروه گروه بیرون می‌‌آیند تا در نمایشگاه اعمال، اعمال آن‌ها به آن‌ها ارائه داده شود. پس هر کس هموزن یک ذرّه، کار نیک کند آن را می‌‌بیند و هر کس هموزن یک ذرّه، کار زشت کند می‌‌بیند.» [3]

در آیه‌ای که به قول برخی از مفسرین آخرین آیه‌ای است از قرآن که نازل شده است می‌‌فرماید:

«و بپرهیزید از آن روز که به سوی خدا بازگشت داده می‌‌شوید، آنگاه به هر کسی آنچه که فراهم کرده است به تمام و کمال پرداخت می‌گردد و به آنان ستم نمی‌شود.»[4]

درباره مال یتیم خوردن تعبیر قرآن کریم این است:

«آنان که اموال یتیمان را به ستم می‌‌خورند، جز این نیست که در شکم خویش آتش فرو می‌‌برند و به زودی در آتشی افروخته می‌‌افتند.»[5]

یعنی مال یتیم خوردن عیناً آتش خوردن است اما چون در این دنیا هستند نمی‌‌فهمند، به محض این که حجاب بدن کنار رفت و از این جهان بیرون شدند آتش می‌‌گیرند و می‌‌سوزند.

[1] . ﴿يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَها وَ بَيْنَهُ أَمَداً بَعيداً﴾ آل عمران/ 30.

[2] . ﴿وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً وَ لا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَداً﴾ کهف/ 49.

[3] . ﴿يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِيُرَوْا أَعْمالَهُمْ، فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ، وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ﴾ زلزال/6ـ 8.

[4] . ﴿وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فيهِ إِلَى اللَّـهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ﴾ بقره/ 281.

[5] . ﴿إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى‏ ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في‏ بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيراً﴾ نساء/ 10.