خداوند دارای وحدت معنوی است، و مرکب از معانی متعدّد مختلف نیست، به آنچه میبیند میشنود، و به آنچه میشنود میبیند، چنان که امام باقر7 فرموده است. [1]
به امام صادق7 عرض کردند: مردی است که مدّعی دوستی شما اهلبیت است، میگوید: خداوند همیشه با گوش شنوا، و با چشم بینا، و با علم علیم، و با قدرت قادر است، امام7 خشمگین شد، سپس فرمود: «هر کس این را گفته، چنانچه به آن معتقد بوده مشرک است، و بر طریق ولایت ما نیست، خداوند متعال، ذاتی است دانا، شنوا، بینا و قادر.»[2]
از امام رضا7 روایت است که «هر کس این سخن را بگوید، و به آن معتقد باشد جز خداوند خدایان دیگری نیز برگزیده است، و بر ولایت ما نیست.
سپس فرمود: خداوند همواره به ذات خود دانا، توانا، زنده، قدیم، ازلی شنوا و بینا بوده است؛ از آنچه مشرکان و مشبّهه میگویند منزّه و بسیار برتر است.»[3]
و نیز از آن حضرت روایت شده است که از آن بزرگوار پرسیدند: آیا خداوند متعال اشیا را به قدرت آفریده یا به غیر قدرت؟ فرمود: «روا نیست گفته شود که خدا اشیا را به وسیله قدرت آفریده است، زیرا اگر بگویی اشیا را به قدرت آفریده است، چنین مینماید که قدرت را چیزی غیر از او دانسته، و آن را وسیلهای برای وی در خلق اشیا قرار دادهای و این شرک است.»[4]
از امیر مؤمنان7 روایت شده که فرموده است: «... کمال اخلاص نسبت به وی نفی صفات از اوست، زیرا هر صفتی گواهی میدهد که غیر از موصوف است، و هر موصوفی شهادت میدهد که غیر از صفت است، بنابراین کسی که خداوند را وصف میکند دیگری را قرین او ساخته، و آن که دیگری را قرین او کند، او را دو تا دانسته، و آن که او را دو تا بداند وی را تجزیه و تقسیم کرده، و هر که او را تقسیم کند نسبت به او شناخت ندارد و کسی که نسبت به وی شناخت ندارد به او اشاره میکند، و آن که به او اشاره کند، وی را محدود و معیّن کرده، و آن که او را محدود کند وی را شمرده است، و کسی که بگوید در چیست، او را ضمن چیزی قرار داده، و آن که بگوید بر چیست، جاهایی را از او تهی دانسته است.»[5]
[1] . توحید، صدوق، ص 134.
[2] . همان مأخذ، ص 133.
[3] . عیون اخبار الرّضا7، صدوق، باب 11، به شماره 10؛ کتاب توحید، ص 130.
[4] . عیون اخبار الرضا، همان باب، شماره 7.
[5] . نهج البلاغه، خطبه نخست.