تفکر کن: ای مفضّل در تدبير حکيم قدير در رسيدن غذا به جميع بدن، به درستی که اول غذا وارد معده میشود و معده آن را طبخ میدهد، هضم میکند و خالص آن را به جگر میفرستد در عروق باريکی چند که در ميان معده و جگر هستند، و اين عروق مانند صافیاند برای غذا که نرسد از ثقل غذا چيزی به جگر که باعث جراحت آن گردد زيرا که جگر نازک است و تاب غذای خشن و غليظ را ندارد.
پس جگر صافی غذا را قبول میکند و در آنها به لطف تدبير حکيم خبير تبدیل به خون و بلغم و صفرا و سودا میشود و از جگر راهها و مجاری به سوی ساير بدن هست که خون از آن مجاری و عروق به ساير بدن میرسد مانند مجاری که در زمين برای آب مهيّا کنند تا به همه زمين جاری گردد و آنچه خبائث و زيادتیهاست جاری میشود به سوی ظرفی که برای آنها خلق شده است و آنچه از صفرا است به سوی زهره[1] میرود و سودا به سوی سپرز میرود، و رطوبتها به سوی مثانه جاری میشود.
پس تأمل کن حکمت تدبير حق تعالی را در ترکيب بدن و گذاشتن هر يک از اعضاء در جای خود و مهيّا کردن ظرفها در آن برای فضول اغذيه و اخلاط تا آن که اين زيادتیها و کثافتها در بدن پهن نشوند که مورث فساد بدن و دردها شوند.[2]
پس صاحب برکت و نعمت است خداوندی که نيکو کرده است تقدير را و محکم گردانيده است تدبير را و او را است حمد و ستايش چنانچه اهل و مستحق آن است.
[1] . کيسه صفرا.
[2] . اگر صفرا داخل خون شود توليد بيماری يرقان (زردی) میکند و چنانچه بول از جريان طبيعی خود باز ماند بدن مسموم و آدمی هلاک میگردد.