از مطالب گذشته، تفاوت‌هایی که بین نظام این جهان و نظام آن جهان است به دست آمد، اکنون ببینیم ارتباط این دو جهان در چیست؟

شک نیست که بین دنیا و آخرت، ارتباط نیز برقرار است، ارتباطی بسیار شدید.

ارتباط دنیا و آخرت در این حدّ است که مانند دو بخش از یک عمر، و دو فصل از یک سال‌اند؛ در یک فصل باید کاشت و در فصل دیگر باید درو کرد؛ بلکه اساساً یکی کشت است و دیگری محصول، یکی هسته است و دیگری میوه آن. بهشت و جهنّم آخرت در اینجا پدید می‌‌آیند.

در حدیث است:

«بهشت فعلا صحرائی خالی است بی کشت و زراعت؛ همانا اذکار «سُبْحانَ اللَّـهِ» و «الْـحَمْدُ لِلَّـهِ» و «لٰا إِلهَ إِلاَّ اللَّـهُ» و «اللَّـهِ أَكْبَرُ» و «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّـهِ» درخت‌هایی هستند که در اینجا گفته، و در آنجا کاشته می‌‌شوند.»[1]

در حدیث دیگر است که رسول اکرم6 فرمود:

در شب معراج وارد بهشت شدم، فرشتگانی دیدم که بنّائی می‌‌کنند، خشتی از طلا و خشتی از نقره، و گاهی هم از کار کردن دست می‌‌کشند. به ایشان گفتم: چرا گاهی کار می‌‌کنید و گاهی از کار دست می‌‌کشید؟ پاسخ دادند: تا مصالح بنّائی برسد.

پرسیدم: مصالحی که می‌‌خواهید چیست؟ گفتند: ذکر مؤمن که در دنیا می‌‌گوید:

«سُبْحانَ اللَّـهِ وَ الْـحَمْدُ لِلَّـهِ وَ لٰا إِلهَ إِلاَّ اللَّـهُ وَ اللَّـهِ أَكْبَرُ». «هر وقت بگوید ما می‌‌سازیم و هر وقت خودداری کند ما نیز خودداری می‌‌کنیم.»[2]

در حدیث دیگر آمده است که رسول اکرم6 فرمودند:

«هر کس که بگوید «سُبْحانَ اللَّـهِ» خدا برای او درختی در بهشت می‌‌نشاند، و هر کس بگوید «الْـحَمْدُ لِلَّـهِ» خدای برای او درختی در بهشت می‌‌نشاند و هر کس بگوید «لٰا إِلهَ إِلاَّ اللَّـهُ» خدا برای او درختی در بهشت می‌‌نشاند و هر کس بگوید «اللَّـهِ أَكْبَرُ» خدا برای او درختی در بهشت می‌‌نشاند. مردی از قریش گفت: پس درختان ما در بهشت بسیار است. حضرت فرمودند: بلی، ولی مواظب باشید که آتشی نفرستید که آن‌ها را بسوزاند، و این به دلیل گفتار خدای عزّ و جلّ است که: ای کسانی که ایمان آوردید خدا و فرستاده او را فرمان برید و عمل‌های خویش را باطل نکنید.»[3]

یعنی همچنان که با کارهای نیک این جهانتان، درختان بهشت را به وجود می‌‌آورید، با اعمال بد خویشتن نیز آتش جهنم را شعله ور می‌‌سازید و ممکن است، این آتش، آنچه را که حسنات شما ایجاد کرده‌‌اند نابود سازند.

در حدیث دیگر فرمود:

«حسد ورزیدن، ایمان آدمی را می‌‌خورد آن چنان که آتش، هیزم را می‌‌بلعد و خاکستر می‌‌کند.» [4]

معلوم می‌شود جهنّم نیز مانند بهشت صحرائی خالی است؛ آتش‌ها و عذاب‌ها تجسّم همان گناهانی است که به دست بشر روشن و فرستاده می‌‌شود؛ مار و کژدم و آب جوشان و خوراک زقّوم دوزخ، از ناپاکی‌ها و پلیدی‌ها خلق می‌‌شود، همان طوری که حور و قصور و نعیم جاویدان بهشت از تقوا و کارهای نیک آفریده می‌‌شود. خدا در مورد دوزخیان می‌‌فرماید:

«آنان شکنجه‌ای دردآور از ناپاکی درد آور خویش دارند.» [5]

[1] . «انّ الْجَنَّةُ قِيعَانٌ، وَ انّ غِرَاسُهَا سُبْحإِنَّ اللَّـهَ، وَ الْحَمْدُ لِلَّـهِ، و لٰا إِلهَ إِلاَّ اللَّـهُ ، وَ اللَّـهِ أَكْبَرُ، وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّـهِ» تفسير الميزان، ج 13، ص 23.

[2] . وسائل الشيعه ـ چاپ مکتبة المحمدی قم ـ جزء چهارم از جلد 2 ص 1208

[3] . وسائل الشيعه ـ چاپ مکتبة المحمدی قم ـ جزء دوم از جلد 2 ص 1206 سوره محمد، شماره 33.

[4] . «إِنَّ الْحَسَدَ لَيَأْكُلُ الْإِيمَانَ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَب‏» اصول کافی، چاپ اسلامیّه، سال 1388، ج 2، ص 231.

[5] . ﴿أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مِنْ رِجْزٍ أَليمٌ﴾ سبأ/ 5.