همان گونه که ملاحظه کردید، نخستین سخن بعد از حمد و ثنای الهی در این خطبه، پیرامون دعوت به سوی تقوا است؛ که تمام اسبابِ سعادت انسان، در آن جمع است و نشانه شخصیّت او و کرامتش در پیشگاه خدا است و برترین زاد و توشه سفر آخرت می‌باشد.

نکته بسیار جالب در این فراز آن است که امام7 تنها توصیه به تقوا نمی‌‌کند، بلکه بر تمام اموری که می‌تواند انگیزه تقوا باشد، اشاره می‌فرماید: نعمت‌های گوناگون الهی، محدود بودن عمر آدمی، احاطه علمی خداوند بر انسان‌ها و اعمالشان، درس‌های عبرتی که در زندگی پیشینیان و حتّی مردم امروز نهفته است و همچنین توجّه به این معنا که این جهان، سرای امتحان است و خداوند، پیامبران و کتب آسمانی را برای انذار بندگان، بسیج فرموده است و این نهایت فصاحت و بلاغت است که در عباراتی کوتاه، مسأله بسیار مهمّی، همچون تقوا به عالی‌ترین وجه مورد تأکید قرار گرفته است.

به راستی، هرگاه انسان در اوصاف ده گانه‌ای که در این فراز از خطبه برای خداوند ذکر شده است بیندیشد، شکوفه‌‌های تقوا و پرهیزگاری بر شاخسار وجودش نمایان می‌شود؛ چگونه ممکن است انسان نعمت‌های گوناگون الهی را مورد دقّت قرار دهد و قیامت و حساب و کتاب را باور داشته باشد و «حجج الهی» را در کتب آسمانی و بیانات معصومین: مورد توجّه قرار دهد، ناپایداری عمر را ببیند و سرگذشت‌‌های عبرت انگیز پیشینیان را مورد مطالعه قرار دهد و با این حال حریم الهی را بشکند و آیین تقوا را زیر پا بگذارد و به گناه و آلودگی تن در دهد.

* * *