قرآن کریم درباره نذر در آیه ی 27 سوره ی بقره چنین آورده است:
«هر چه انفاق کنید و یا به نذر صدقه دهید، همانا خداوند میداند و ستمکاران را در دو جهان یار و معینی نخواهد بود.»
همچنین در آیهی 7 سورهی دهر، وفای به نذر را تأکید میکند: «بندگان خدا، وفا به نذر کرده، میترسند از روزی که شرّ آن گسترده است».
در تفسیر این آیه، مفسران بر این باورند که این آیه در مورد خانواده ی عصمت و طهارت، امیرالمؤمنین علی7 و صدیقهی طاهره حضرت زهرا3 و دو فرزند گرامی آن حسن و حسین8 نازل شده؛ آنگاه که حسن و حسین ـ دو نور دیدهی گرامی آنان ـ مریض شده بودند، همگی نذر نمودند که اگر خداوند عالم بر آنان شفا کرامت فرمود، سه روز روزه بگیرند. پس از آنکه حاجت شان برآورده شد، سه روز متوالی روزه گرفتند.
در این دو آیه، به وفای به نذر و خوف از شر روز رستاخیز اشاره شده، که بر وجوب وفای نذر دلالت میکند.
و در احادیث اسلامی نیز نمونه های بسیاری وجود دارد:
مردی در زمان رسول خدا، نذر کرد که شتری را در بوانه نحر کند؛ لذا حضور پیامبر رسید و ایشان را از جریان مطلع ساخت؛ پیامبر فرمود: «آیا در آنجا در عصر جاهلیت، بتی وجود داشت که پرستش کنند؟ عرض کرد: خیر! فرمود: آیا در آنجا در یکی از اعیاد جاهلی، اجتماعی تشکیل میشده؟ عرض کرد: نه! در این حال فرمودند: به نذر خود جامهی عمل بپوشان.[1]
نذر در دو مورد درست نیست: 1ـ گناه و نافرمانی خدا. 2ـ در چیزی که انسان مالک آن نیست». در مورد دیگری، زنی به پیامبر عرض کرد: نذر کردهام در محل خاصی، حیوانی را ذبح کنم. فرمود: آیا برای صنم نذر کردی؟ گفت: خیر! حضرت فرمود: به نذر خود عمل کن.»[2]
پرسشهای پیامبر گرامی اسلام، گواه بر این است که ذبح باید برای خدا باشد، نه برای بت.
«نذر»، از اقسام عهد و پیمانی است که شخص میان خود و خدا میبندد و استقامت در پیمان، علاوه بر مدح عقلی، شرعاً نیز ممدوح است و انسان بدین وسیله خود را در معرض مغفرت و بخشایش الهی قرار میدهد. و شخص، وفای به نذر را اختیاراً بر ذمّهی خود میآورد و روح تسلیم و فرمان برداری نسبت به مولا را نشان میدهد.
[1] . سنن ابی داوود ، ج 3 ، ص 238.
[2] . پایگاه اطلاع رسانی حوزه ، مورخ 3/12/94.