دو مقوله پرستش خدا و شرک به خدا مراتبی دارند که از بالای صفر شروع می‌شوند و تا میل به بی نهایت ادامه می‌‌یابند. گاهی در روایات برای ایمان و امثال آن مراتبی مشخص شده است؛ مثلادر بعضی روایات آمده است که: «ایمان هفت سهم دارد» و در بعضی دیگر نقل شده که: «ایمان ده درجه دارد».

این بیانات برای تفهیم به ماست و الااین سهم‌ها و درجات خود امتدادی دارند و از این رو قابل تقسیم‌اند. هر امتدادی تا بی نهایت قابل تقسیم است.

پس مراتب ایمان و شرک خیلی زیاد است. همین که انسان به وجود خدا اعتراف کند، ایمان شروع می‌شود و تا ایمانی همچون ایمان علی7 ادامه می‌‌یابد. اما فاصله بین این دو تقریبا فاصله بین صفر تا بی نهایت است.

شرک هم به همین صورت است؛ از اندکی شرک به خدا شروع می‌شود و تا پست‌ترین پست‌ها ادامه می‌‌یابد ﴿ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلينَ﴾.[1]

پس یک راه به بالاو به طرف خدا داریم که این سیر صعودی دارای مسیری طولانی و مراتب بسیار زیادی است، و یک راه به پایین که این سیر نزولی از مادون، آنجایی که ابتدا انسان هست شروع می‌شود و تا پست‌ترین مکان ادامه می‌‌یابد ﴿أُولئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ﴾.[2] آدمی زاد، در بین این دو بی نهایت واقع شده است.

هدف آفرینش ما آن مقام عالی، مقام خلافت الهی و هم نشینی پیغمبر و ائمه اطهار: است و آنچه که از همه چیز بیشتر با آن مقام دشمنی دارد شرک است.

قرآن می‌فرماید: ﴿لا تُشْرِكْ بِاللَّـهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ﴾.[3] ظلم یعنی این که کسی حق دیگری را از بین ببرد. آیا حقی بالاتر از حق خدا بر بندگانش وجود دارد؟ حق خدا بر بندگانش این است که به طرف او بروند تا آن‌ها را به بی نهایت کمال برساند. به تعبیر عامیانه خدا حق دارد که بندگانش او را پرستش کنند. گرفتن این حق از خدا یعنی در مقام پرستش خدا برنیامدن، و این بزرگ‌ترین ظلم و بزرگ‌ترین پایمالی حق است؛ لذا می‌فرماید: ﴿إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ﴾.

[1] . سوره تین، آیه 5.

[2] . سوره بینه، آیه 6.

[3] . سوره لقمان، آیه 31.