اهل تقوا در اصل کسانی‌اند؛ که اهل عقل و خرد هستند و در رفتارهای اجتماعی خویش مردمانی صالح و نیکوکارند. از این رو قرآن به حوزه رفتاری متقین اشاره می‌کند و می‌فرماید: «متقین کسانی هستند که اهل نیکوکاری هستند و از روی محبت و عشق به خویشان و یتیمان و بی کسان و ناتوانان از حرکت و در راه ماندگان و بندگان کمک و یاری می‌کنند»[1] احسان و نیکوکاری و انفاق[2] از مهم‌ترین ویژگی‌های رفتاری و هنجاری متقین است.

بنابراین؛ تقوا در این جا ارتباطی به ایمان پیدا نمی‌کند و متقی کسی نیست که به خدا ایمان داشته باشد؛ بلکه کسی است که رفتاری هنجاری دارد و نیکی و احسان در وی نمودار است. کسانی که گمان می‌کنند برّ و نیکی و احسان آن است که در هنگام ورود به خانه‌ها در هنگام حج می‌‌بایست از پشت خانه وارد شوند این برّ و احسان نیست؛ بلکه احسان و برّ آن است که تقوا پیشه کنند و از درهای خانه‌هایشان وارد خانه شوند. در این جا برّ و احسان واقعی رفتار هنجاری معنا شده است؛ زیرا ورود به خانه از پشت آن و از راه‌های غیرعادی رفتار نابهنجار حتی در عصر جاهلیت بوده است. بنابراین قرآن تقوا را به معنای رفتار و کرداری هنجاری می‌‌شمارد و رفتارهای نابهنجار را رفتاری غیرتقوایی معرفی می‌کند[3]

[1] . سوره بقره، آیه 177.

[2] . سوره بقره، آیه 189؛ سوره آل عمران، آیه 133 و 134 و 198 و سوره یوسف، آیه 90 و سوره ذاریات، آیه 15 و 16.

[3] . سوره بقره، آیه 189.