سؤال دیگر این که؛ اصولا آیا در قتل عمد، توبه پذیرفته میشود؟! جمعی از مفسران، صریحا به این سؤال پاسخ منفی داده، میگویند: قتل نفس طبق آیه فوق اصلا قابل توبه نیست و در پارهای از روایات که در ذیل آیه وارد شده است، نیز اشاره به این معنی گردیده است.[1] ولی آنچه از روح تعلیمات اسلام، روایات پیشوایان بزرگ دینی و فلسفه توبه که پایه تربیت و حفظ از گناه در آینده زندگی است، استفاده میشود این است، که هیچ گناهی نیست که قابل توبه نباشد، اگر چه توبه پاره ای از گناهان بسیار سخت و شرایط سنگینی دارد، قرآن مجید میفرماید: «خداوند فقط گناه شرک را نمیبخشد اما غیر آن را برای هرکس بخواهد و صلاح ببیند خواهد بخشید.[2]
ـ درتاریخ اسلام نیز میبینیم، پیغمبراکرم6 از گنهکاران خطرناکی همچون «وحشی» قاتل عمویش، «حمزه بن عبدالمطلب» گذشت و توبه او را پذیرفت و نمیتوان گفت: «قتل نفس در حال شرک و ایمان آن قدر تفاوت دارد که در یک حال بخشوده شود و در حال دیگر به هیچ وجه قابل بخشش نباشد.
اصولا همانطور که گفتیم، هیچ گناهی بالاتر از شرک نیست و میدانیم که این گناه نیز با توبه و پذیرفتن اسلام بخشوده میشود چگونه میتوان باور کرد گناه قتل، حتی با توبه واقعی قابل بخشش نباشد؟
ولی اشتباه نشود آنچه در بالا گفتیم به این معنی نیست که قتل عمد، کار کوچک و کم اهمیتی است و یا به این سادگی میتوان از آن توبه کرد، بلکه به عکس، توبه واقعی از این گناه کبیره بسیار مشکل است، نیاز به جبران این عمل دارد و جبران آن هم کار آسانی نیست. بنابراین، منظور فقط این است که راه توبه به روی چنین افرادی به طور کلی بسته نمیباشد.[3]
[1] . «کافی»، جلد 7، صفحه 276 «من لایحضره الفقیه» جلد 4، صفحه 69.
[2] . سوره نساء، آیه 48.
[3] . «مجمع البیان»، جلد 3، صفحه 161، ذیل آیه مورد بحث، تفسیر «ابن کثیر»، جلد 1، صفحه. ۵۵۰.