اولین کیفری که خداوند به سبب تخلف از اینگونه تعهدات به انسان میدهد این است که ایمانش را ضعیف میکند و به تعبیر قرآن مبتلا به نفاق میشود. شاید این بالاترین عقوبت ممکن باشد. چون ارزندهترین گوهری که انسان دارد ایمان است؛ این ایمان است که میتواند انسان را تا عرش الهی بالا ببرد. اگر ایمان از او گرفته شد از هر پَستی پستتر میشود.
قرآن صریحاً به این مطلب اشاره میکند و میفرماید: «عدهای از این منافقان با خدا عهد بستند و گفتند: اگر خدا از فضل خودش به ما مرحمت کند و روزی ما فراوان شود، ما زیاد صدقه میدهیم و انسان شایستهای میشویم. وقتی خدا به آنها نعمت داد بخل ورزیدند و سرپیچی کردند و روی برتافتند. نتیجه عهد شکنی با خدا این شد که نفاق را تا روزی که خدا را ملاقات کنند در دلهایشان برقرار ساخت. به خاطر اینکه از پیمان الهی تخلّف جستند و به خاطر اینکه دروغ میگفتند.»[1]
این نفاق نفاقی لحظهای نیست؛ بلکه این نقاق در دل آنها تا روز قیامت باقی خواهد ماند. چرا؟ چون با خدا پیمانشکنی کردند. اما اگر انسان به عهدش با خدا وفادار باشد و به آن عمل کند پاداش میگیرد؛ یعنی علاوه بر اینکه روزی وسیع را دریافت میکند وقتی به عهد خود عمل میکند و صدقه میدهد پاداش صدقه دادن را هم میگیرد. به این دسته به جای نفاق، نورانیت داده میشود و استحقاق مغفرت، آمرزش و تکامل ایمان پیدا میکنند.
[1] . سوره توبه، آیه 75 و 76.