از جمله‌‌ی «ظَهَرَ فِيكُمْ حَسِيكَةُ النِّفَاق...» به خوبی به دست می‌آید آنچه که از خار نفاق در باطن بوده، پس از رحلت پیامبر آشکار می‌گردد، و در باطن برای واژگون سازی عده‌ای فعالیت داشته‌اند و توطئه‌‌های سری در جریان بوده، و همان حالت نفاق که در باطن بوده، اینک آشکار گشت، پس باید در دو جهت بحث نمود: ابتدا در فعالیت سری که در قرآن کریم به عنوان هشدار و در تاریخ از طریق عامه به شبکه سری تعبیر شده است، و بعد در فعالیت شتابزده و آشکار.
قرآن کریم می‌فرماید: «امروز کافران از آسیب رساندن بر دین شما مأیوس شده‌اند، پس ترسی از آنان نداشته باشید و از من بترسید».[1] یعنی از مقام عدل من بترسید.
در دعای بعد از زیارت ثامن الائمه ـ صلوات الله علیه ـ آمده: «بزرگ‌تر از آنی که به جز مقام عدل تو، مورد بیم و خوف باشی.»[2] مقتضای قاعده به نظر سطحی آن است که بفرماید: «از کفار نترسید و به من امیدوار باشید و توکل داشته باشید؛ زیرا می‌بینیم که فتح و پیروزی در جنگ بدر را که جز یک فتح بیش نیست، خدای متعال آن را برای برطرف ساختن دلسردی و سستی مسلمانان در جنگ احد گوش زد می‌فرماید:
«هنگامی که دو طایفه از مؤمنان می‌خواستند سستی به خود راه دهند، خداوند ولی و متصرف در کار آنهاست و بر خدا مؤمنان توکل کنند. بی شک خدا شما را در بدر وقتی که به ذلت افتاده بودید یاری نمود، پس از خدا بترسید و به خدا امیدوار باشید، که در این صورت شکرگزار نعمت پیروزی گذشته خواهید
بود.»[3]
در این آیه‌‌ی شریفه جلو سستی و تن دادن به زبونی مؤمنان را پس از فتح و پیروزیی که نصیب آنان شده، می‌گیرد و به آنها دلداری داده و به داشتن دل قوی امیدواری می‌دهد. خدایی که برای یک پیروزی گذشته این چنین دلداری می‌دهد و روح امیدواری را بارور می‌سازد، حال چرا پس از این همه پیروزی که مسلمین از شر مشرکان و کافران رهایی یافته‌اند، خداوند مثلا نمی‌‌فرماید که: «لاتخشوهم و ارجونی و توکّلوا علیّ!؟» زیرا دیگر ترسی و بیمی از خارج نیست، بلکه ترس از خود مسلمان‌هاست که نکند یک دفعه خار حسدها و کینه‌ها بیرون بزند و کار را به اختلاف داخلی بکشاند، که مبادا زحمات رسول اکرم6 با آن همه جان فشانی و کوشش‌های طاقت فرسا، فدای هوس جاه و مقام جاه پرستان حسود و عنود گردد، و توطئه‌ها ادامه یابد، و بالاخره نکند که خلافت الهی مبدل به سلطنت گردد.
[1] . جَلَتَ اَن یُخافَ مِنكَ الّا العَدْلُ ـ مفاتیح الجنان ، شیخ عباس قمی . ص 822.
[2] . ﴿الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ کَفَرُوا مِنْ دِينِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ﴾ ، سوره مائده ، آیه 3.
[3] . آل عمران (3) آیه‌‌ی 122 و 123.
